Webmaster bij een gezondheidsorganisatie. Oprichter van Tweevoeter.
- Luxemburg: wandelroutes en wandelgebieden - 24 januari 2020
- Wandelen in Italië: een introductie - 25 oktober 2019
- Wandelen en fietsen in de Eifel: tips en praktische info - 30 augustus 2019
Meer over de diverse pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela en hun unieke kenmerken. Van de populaire Camino Francés met zijn historische steden tot de rustige Via de la Plata langs de zuidelijke grens. Over landschappelijke pracht, culturele hoogtepunten, en de keuzes die je kunt maken op jouw pelgrimstocht. Kies je eigen pad.
Wat is de meest populaire route naar Santiago de Compostela?
De populairste en bekendste route naar Santiago de Compostela is de Camino Francés (Franse Route). Ongeveer 50% van alle pelgrims naar Santiago kiest deze route.
De Camino Francés begint in Saint-Jean-Pied-de-Port, een Frans dorpje in de Pyreneeën. De route doorkruist Noord-Spanje en eindigt in Santiago de Compostela. De totale lengte is tegen de 800 km.
En waarom is de Camino Francés zo populair?
Historie
De Camino Francés is een van de oudste pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela en heeft een lange geschiedenis van pelgrimage.
Cultuur
Langs de Camino Francés kom je door historische steden en dorpen met prachtige kerken, kathedralen en monumenten. Steden zoals Pamplona, Logroño, Burgos, León en Sarria staan bol van culturele en architecturale bezienswaardigheden.
Natuurschoon
De Camino Francés voert je door diverse landschappen, waaronder de Pyreneeën, glooiende heuvels, bossen en valleien.
Infrastructuur
De Camino Francés heeft een goed ontwikkelde infrastructuur met talloze herbergen (albergues), restaurants en andere diensten langs de route. Al vroeg in de middeleeuwen deed de Spaanse overheid veel moeite om voorzieningen langs de Camino Francés te ontwikkelen – zelfs ziekenhuizen. Hierdoor is het gemakkelijk voor pelgrims om accommodatie en voedsel te vinden.
Sociale contacten
Zoals gezegd kiest de helft van alle pelgrims voor de Camino Francés. Dit levert een levendige boel op van wandelaars die elkaar onderweg tegenkomen, ervaringen delen en elkaar helpen.
Is de Camino Francés ook een landschappelijk mooie route?
Overwegend wel. Een goede indruk krijg je door alle filmpjes van dit YouTube-kanaal te bekijken: www.youtube.com/@CaminoTimeLapse/videos. En een kaart met suggestie voor etappe-indeling vind je hier: caminofrances.info.
Maar er is wel een stuk waar de meningen over verdeeld zijn: de Meseta, een kale hoogvlakte die een groot deel van Spanje beslaat. Beroemd en berucht vanwege zijn enorme weidsheid en verlatenheid.
Je doorkruist de Meseta tussen Burgos en León, een afstand van ongeveer 200 km. Afhankelijk van je snelheid is dit 1 tot 1,5 week lopen. Veel pelgrims ervaren de Meseta als mentaal zwaar; dagenlang lijkt het alsof er geen einde aan komt. Maar ik heb ook pelgrims ontmoet die deze desolate vlakte juist het hoogtepunt van de Camino Francés vonden. Zoek even via Google Afbeeldingen op ‘camino frances meseta’ en je krijgt een indruk van deze hoogvlakte.
Wil je toch de Camino Francés gaan doen en zie je een beetje op tegen de leegheid van de Meseta? Overweeg dan deze camino in het voorjaar te doen. De Meseta is dan nog steeds even weids en verlaten, maar wel een stuk groener.
Zijn er nog andere routes?
In (aflopende) volgorde van aantal pelgrims:
Camino Portugués (620 km, 30%)
Deze route begint in Lissabon, Portugal, en volgt min of meer de Portugese kust voordat ze de grens met Spanje oversteekt en Santiago de Compostela bereikt. Onderweg kom je door historische steden zoals Porto en Tui. Veel pelgrims starten ongeveer halverwege in Porto. Dan is het nog pakweg 2 weken lopen naar Santiago.
Camino Inglés (75 of 120 km, 6%)
Deze variant begint in Ferrol of A Coruña aan de noordwestkust van Spanje. Het is een kortere route die vroeger door pelgrims uit het Verenigd Koninkrijk werd gebruikt.
Camino Primitivo (320 km, 5%)
De alleroudste camino naar Santiago de Compostela, vandaar dat ‘primitivo’. Begint in Oviedo en gaat door het bergachtige landschap van Asturië en Galicië. In mijn eigen contacten met andere pelgrims werd deze camino het vaakst genoemd als ‘allermooist’. Vanwege zijn hoogteverschillen is het ook een van de zwaarste.
Camino del Norte (825 km, 5%)
Langs de noordkust van Spanje en dus veel uitzichten op de oceaan. Begint net als de Camino Francés in de Pyreneeën (wel een ander startpunt: Irún), maar deze camino is wat minder heet in de zomer, en ook wat regenachtiger. Vanwege de mooie uitzichten en relatief veel groen vinden pelgrims de Camino del Norte vaak mooier dan de Camino Francés. Je vermijdt daarnaast ook de Meseta, zie vorige vraag. Wel zijn de overnachtingsmogelijkheden wat dunner gezaaid, je moet daardoor soms flinke etappes maken. En de Del Norte is wat zwaarder door meer hoogteverschillen. Hij heeft ook een wat meer sportieve sfeer – minder een pelgrimssfeer dan de Francés.
Via de la Plata (1000 km, 1%)
Deze lange route begint in Sevilla in het zuiden van Spanje, loopt in noordelijke richting op pakweg 100 km afstand van de Portugese grens, en sluit uiteindelijk in Astorga aan op de Camino Francés. Ook op deze camino kun je een stuk Meseta verwachten, zie vorige vraag.
Dan is er nog een speciaal geval:
Camino de Finisterre (90 of 120 km, 1%)
In tegenstelling tot alle andere camino’s begint deze in Santiago. Eindpunt naar keuze: Finisterra of Muxia, allebei gelegen aan de Spaanse kust. Je kunt ook beide kustplaatsen combineren tot één tocht, en dan komt er 30 km bij.
Na aankomst in Santiago reizen veel pelgrims door naar Finisterre. Finisterre is afgeleid van Finis Terrae, het einde van de aarde. De Romeinen dachten namelijk dat dit het meest westelijke puntje van Europa was.
De Camino de Finisterre levert alleen een Compostela op als je ‘m in omgekeerde richting volgt: vanaf de kust naar Santiago. Als je toch besluit in Santiago te starten, kun je wel een ander soort certificaat ontvangen.
Hoeveel andere pelgrims kan ik onderweg verwachten tegen te komen?
Dat hangt heel erg af van de route, de maand en het beginpunt.
Route
Bovenstaande rijtje zegt het al: de Camino Francés is het populairst en de Via de la Plata het minst.
Maand
Juli en augustus zijn doorgaans de drukste maanden. In deze periode lopen ook veel Franse en Spaanse jongeren en studenten mee die dan vakantie hebben. Juli en augustus zijn daarnaast ook de heetste maanden, dus ik zou deze maanden sowieso ontraden. Minder heet en minder druk zijn mei/juni en september.
Beginpunt
Zoals gezegd moet je voor een officiële Compostela minimaal 100 km lopen. Dus wat doen veel pelgrims op de Camino Francés? Ze starten in Sarria, op iets meer dan 100 km afstand van Santiago de Compostela. Ik heb verhalen gehoord van andere pelgrims dat hier zelfs bussen met pelgrims worden uitgeladen, die in grote groepen dit laatste stuk lopen. En vervolgens zie je ze aan de rand van Santiago allemaal binnenkomen: een bijna onafgebroken stroom pelgrims, met hooguit enkele tientallen meters onderlinge afstand, of soms nog minder.
Zijn er vertrekpunten in Nederland?
De officiële camino’s beginnen in Spanje, Portugal en Frankrijk. Maar er zijn wel allerlei aansluitingsmogelijkheden als je in Nederland of andere delen van Europa start. Een totaaloverzicht vind je op www.santiago.nl/looproutes-in-europa/
Wat zijn enkele belangrijke culturele en historische bezienswaardigheden langs de route?
Dit hangt natuurlijk af van de route die je kiest. Maar toch een paar highlights:
Pamplona
Bekend om de San Fermínfeesten en het beroemde stierenrennen. Centrum met goed bewaarde middeleeuwse architectuur.
Burgos
Rijke geschiedenis en architectuur. In het bijzonder: de kathedraal van Burgos is UNESCO-werelderfgoed en is een van de mooiste kathedralen van Spanje. De stad zelf heeft een rijke geschiedenis en architectuur.
León
Gotische kathedraal met indrukwekkende glas-in-loodramen en architectuur. Verder de San Isidoro-basiliek en het Casa de los Botines, ontworpen door architect Antoni Gaudí, opvallend voorbeeld van modernisme.
Baskenland (Camino del Norte)
Langs de Camino del Norte kom je door Baskenland, bekend om zijn unieke cultuur, taal en keuken. Steden zoals San Sebastián en Bilbao bieden geweldige gastronomische ervaringen en moderne kunst.
Pontevedra (Camino Portugués)
Deze stad in Galicië heeft een charmante oude binnenstad met smalle straatjes en pleinen, evenals historische kerken zoals de Basiliek van Santa Maria.
Finisterre (Camino Finisterre)
De Faro de Finisterre, een oude Romeinse vuurtoren die ooit beschouwd werd als het einde van de wereld.
