Wessel Zweers
Laatste berichten van Wessel Zweers (alles zien)

Op deze site verschijnen dagelijks tientallen oproepen en reacties voor wandelmaatjes. Maar Tweevoeter juicht zeker ook het alleen wandelen toe. Ook als je geen kluizenaarstype bent, kan een wandeling in je eentje een heel plezierige en rijke ervaring zijn.
Maar is dat niet gevaarlijk – een hele dag solo wandelen? Dat valt gelukkig best mee. In Nederland zijn de risico’s niet groot en met een praktische maatregelen zijn die bovendien flink te beperken.
Op deze pagina ga ik eerst in op de mogelijke risico’s van alleen wandelen. Daarna geef ik je een flink aantal praktische tips.

Waarom zou je alleen wandelen?

Misschien heb je een baan. Misschien heb je een gezinsleven. En misschien heb je ook veel sociale contacten. Dat zijn allemaal grote verworvenheden. Toch is het af en toe fijn om er even uit te zijn. Jezelf alle vrijheid gunnen en de stilte opzoeken. Al is het maar voor 1 dag.

Het is een trend

In de afgelopen decennia ben ik steeds vaker wandelaars tegengekomen die in hun eentje wandelen. Vroeger waren dat vooral mannen, tegenwoordig ook steeds meer vrouwen, en niet zelden ook heel jonge vrouwen. En daarbij gaat het niet alleen om dagwandelingen, je ziet ook vrouwen die het hele Pieterpad in hun eentje lopen. Of in hun eentje een hele pelgrimstocht ondernemen.

Waarom is alleen wandelen fijn?

Ook zelf wandel ik weleens een dagje solo, zonder mijn partner. En voor 1 dag vind ik dat heerlijk. Alle aandacht voor de natuur. Alle vrijheid om te pauzeren wanneer je maar wilt. Alle ruimte om een mooie foto te maken, zonder dat anderen op je wachten. Je kunt ook lekker zelf je eigen tempo en route bepalen. Je kunt je gedachten de vrije loop laten. Dat kan heel meditatief zijn. En als ik uitgerust thuis kom, dan heeft mijn partner daar ook weer plezier van. Zij gaat trouwens ook weleens alleen op stap. Dan heeft ze alle vrijheid voor haar grote hobby: fotografie.

Sneller contact

Er valt me nog iets op: als je alleen wandelt, dan heb je vaak eerder contact als je onderweg andere mensen tegenkomt. Je maakt sneller een praatje. Soms leidt dat tot bijzondere ontmoetingen die je niet snel zult vergeten. Vooral als je een lange pelgrimstocht maakt.

Weinig incidenten in Nederland

Als je voor het eerst solo wandelt, dan voelt dat misschien een beetje gek. Een beetje buiten je comfort zone. Het is even wennen. Maar incidenten zijn gelukkig zeldzaam, zeker in Nederland.

Recente gevallen

Speciaal voor dit artikel heb ik een hele avond gezocht in krantenarchieven naar incidenten met solo-wandelaars. Ik vond een stuk of 10 gevallen in de laatste 50 jaar. Het meest recente geval in 2019, een aanranding in Drenthe. Niet heel vaak dus. Maar mocht ik in mijn zoektocht nog meer gevallen zijn misgelopen, meld het gerust bij de reacties onderaan.

Riskanter: in je eentje fietsen

Afgaande op krantenberichten lijkt solo fietsen een groter risico dan solo wandelen. Vooral midden in de nacht blijkt het riskant om in je eentje te fietsen. Of overdag buiten de bebouwde kom. Diverse dramatische gevallen hebben in de afgelopen jaren landelijke bekendheid gekregen.

Ervaringen van vrouwen

Verder heb ik als man navraag gedaan bij vrouwen in mijn naaste omgeving en via sociale media persoonlijke ervaringen gelezen. Ja, een paar vrouwen hebben weleens een ongemakkelijke ervaring met een man gehad. Maar op 1 incident na was dat allemaal in de stad.

Eigen ervaringen

Ook als man heb ik weleens iets vervelends meegemaakt. Een bedreiging door een verwarde man met een mes, een jaar of 30 geleden. Dat was niet tijdens een solo-wandeling, maar vlak daarna, in de trein van Rhenen naar Utrecht, en het liep maar net goed af. Ik was de enige in de coupé. Sindsdien ga ik als treinreiziger altijd in coupés zitten met nog andere passagiers.

Alleen wandelen buiten Nederland

Ook in andere West-Europese landen komen vervelende incidenten weleens voor, maar – voor zover ik heb kunnen achterhalen – niet heel vaak. Ik heb het dan wel over solo wandelen in een relatief vlak gebied. In je eentje een bergtop in de Alpen beklimmen – da’s natuurlijk weer een ander verhaal. Daarover later meer.

Kortom

Puur gemeten naar aantal incidenten lijkt alleen wandelen niet riskanter dan alleen fietsen of alleen door de stad lopen. Maar ik besef heel goed dat dit een tamelijk rationele vergelijking is. Minstens zo belangrijk als de nuchtere cijfers is het gevoel tussen je oren. En dat geldt niet alleen voor vrouwen, maar net zo goed voor mannen. De kans dat je in de trein met een mes wordt bedreigd, is extreem klein. Mijn persoonlijke ervaring (zie boven) heeft blijvende impact op bepaalde keuzes die ik maak. Toch probeer ik er op een rationele manier mee om te gaan.

Wat zijn de risico’s van alleen wandelen?

Mocht je er toch niet meteen gerust op zijn, dan is het misschien goed om je af te vragen: waarvoor ben je dan precies bang? Dat kan je helpen om doelgerichte voorzorgsmaatregelen te nemen.

Risico 1: verdwalen

Dat kan natuurlijk iedereen overkomen. Maar afgaande op de verhalen van andere wandelaars krijg ik de indruk dat verdwalen verreweg het meest voorkomt in bosgebieden en/of als het al donker is.
Een variant hierop is iets wat ik 25 jaar geleden zelf een keer meemaakte, nog voor de opkomst van mobiele telefoons: je maakt een wandeling met een wandelclubje, maar daar sterk uiteenlopende looptempo’s raakt de groep versnipperd en op zeker moment ben je elkaar definitief kwijt.

Risico 2: het weer

Ineens slaat het weer om. Het gaat flink regenen, of zelfs onweren. Of het koelt sterk af en je bent er niet op gekleed. In Nederland loopt het meestal met een sisser af, in de Alpen soms levensgevaarlijk.

Risico 3: blessure of letsel

Je glijdt uit en verzwikt je enkel. Of je voelt je opeens beroerd. Of het schiet opeens in je rug en elke stap doet pijn. Of je wordt aangereden door een racefietser. Misschien kun je nog wel lopen, maar dan stap voor stap, en ondertussen wordt het donker en kouder.

Risico 4: aanranding of bedreiging

In het verlengde van het vorige punt, maar ik noem dit risico even apart, vanwege de (blijvende) emotionele impact.

Risico’s afwegen

Zodra je voor jezelf de mogelijke risico’s in kaart hebt gebracht, is de volgende vraag: zitten hier risico’s bij die voor jou bij voorbaat onoverkomelijk zijn?

  • Als je een medische aandoening hebt, bijvoorbeeld epilepsie (risico 3), dan kan ik me voorstellen dat je al bij voorbaat besluit om nooit solo te gaan wandelen.
  • Of als je geen held bent in oriëntatie en navigatie (risico 1), dan wil je het kaartlezen misschien liever aan een wandelmaatje overlaten.

Deze afweging kun je alleen zelf maken. Maar belangrijk: aan alle risico’s hierboven kun je iets doen om ze te beperken. En dat kan enorm helpen om meer zelfvertrouwen te krijgen als je solo wandelt. Lees verder voor praktische tips.

Praktische tips voor veilig alleen wandelen

1. Je telefoon meenemen…

Verreweg het belangrijkste voor je veiligheid. Altijd meenemen. Met je smartphone kun je uiteraard een noodnummer of een vriend bellen, maar als je verdwaald bent, kan Google Maps je helpen.

Ook als je denkt ‘vandaag wil ik met rust worden gelaten, dus ik laat mijn mobieltje lekker thuis’, neem ‘m dan toch mee. Je kunt ‘m altijd op ‘niet storen’ zetten.

Een telefoon kan ook om andere reden belangrijk zijn. In het zeldzame geval dat je iets overkomt en je zelf geen kans ziet om te bellen, dan kun je door hulpdiensten en politie nog wel getraceerd worden dankzij je smartphone.

Verder is het delen van je locatie een superhandige feature. Daar heb je speciale apps voor, maar het simpelste is via WhatsApp, en anders kun je ook Google Maps hiervoor gebruiken.
» locatie delen via WhatsApp
» locatie delen via Google Maps

… met opgeladen batterijen

Het meest voorkomende probleem met telefoons kent iedereen wel: de batterijen kunnen snel leeg raken. Dat kun je op 2 manieren oplossen:

  • altijd een powerbank meenemen (en natuurlijk niet vergeten die vooraf op te laden),
  • simpelweg een telefoon kopen die niet snel leegraakt.

Dat laatste klinkt misschien wat flauw. Toch even een persoonlijke ervaring delen. Speciaal vanwege de batterijen heb ik begin dit jaar een Motorola G8 Plus aangeschaft, een betrouwbare en goed betaalbare Android-telefoon.
Bij normaal gebruik gaat deze telefoon na het opladen nog 3 volle dagen mee. Als je ‘m wat intensiever gebruikt, dan nog altijd 2 dagen. Maar het is me nog nooit gelukt om mijn mobieltje al binnen 1 dag leeg te krijgen, zelfs niet bij intensief gebruik van Google Maps en tracking-apps. Niet steeds hoeven checken hoeveel batterij je nog hebt – wat een rust geeft dat, heerlijk!
Overigens heb ik geen aandelen in Motorola, er zijn vast ook andere telefoons met goede batterijen.

2. Het thuisfront

Vertel vooraf aan je partner of andere huisgenoten waar je gaat wandelen. Zoals gezegd kun je via Whatsapp je locatie delen.

3. Waar en hoe laat ga je wandelen?

Veel wandelaars voelen zich het meest op hun gemak in open of halfopen landschappen. Begrijpelijk, je ziet anderen van grotere afstand aan komen. En mocht je iets overkomen: je wordt ook zelf sneller gezien door anderen.

Om dezelfde reden kun je ervoor kiezen om nooit in het donker te wandelen. Sowieso vraag ik me af of natuurwandelingen bij nacht nou echt heel boeiend zijn, maar dat is mijn persoonlijke mening. Even een blokje om voor het slapen gaan is natuurlijk een ander verhaal.

4. Praktische hulpmiddelen

Afhankelijk van welke risico’s voor jou belangrijk zijn, kun je speciale gadgets aanschaffen.

  • Noodfluitje: voor aan je rugzak of in je jaszak.
  • Pepperspray-alternatief: een spuitbus om aanvallers van je af te houden.
  • Dazer: een apparaatje dat honden verjaagt met een ultrasoon geluid.
  • Alarm: een sleutelhanger met een sirene.

5. Een hond mee

Niet dat je nu speciaal voor je wandeltochten een hond moet aanschaffen, maar wel een prettige bijkomstigheid: iemand die jou wil aanvallen, zal zich wel 2x bedenken als je met je hond wandelt.

6. Cursus zelfverdediging

Op Facebook las ik de persoonlijke ervaring van een wandelaar dat een cursus zelfverdediging haar geweldig goed had geholpen. Sindsdien is ze niet meer bang om alleen te wandelen. Het zal duidelijk zijn wat zij blijkbaar als het grootste risico zag.

Alleen wandelen in de bergen

Berggebieden zijn een ander verhaal. De risico’s dat je iets overkomt zijn vele malen groter. Bijna elk jaar komt er wel een Nederlander in de problemen in de bergen. Onweer, onderkoeling en valpartijen blijken de grootste risicofactoren.

Minimaal 4 personen

Persoonlijk zou ik nooit alleen bergwandelen. Mijn eigen vuistregel: trek met minimaal 4 personen de bergen in. Mocht je iets overkomen en niet verder kunnen, dan kunnen er 2 hulp gaan halen en de 3e kan bij jou achterblijven.

Cursus

Mocht je er toch voor kiezen om solo te wandelen in de bergen, bijvoorbeeld een huttentocht, dan zijn eigenlijk bijna alle tips in het rijtje hierboven van toepassing: een opgeladen telefoon, het thuisfront op de hoogte houden, praktische hulpmiddelen. Alleen de cursus zelfverdediging kun je rustig vergeten – van een overval of aanranding in de bergen heb ik persoonlijk nog nooit gehoord. In plaats daarvan kun je misschien beter een bergsportcursus volgen.

Telefoon: minder bereik

Hou er rekening mee dat je in de bergen soms geen bereik hebt met je mobiele telefoon. De gps-functie van je telefoon werkt dan nog wel.

Mocht je zonder bereik toch een noodnummer willen bellen, dan is er soms toch nog een redmiddel:

  • Verbreek eerst de verbinding met het huidige mobiele netwerk.
  • Probeer dan via het beginscherm van je mobiel opnieuw het noodnummer te bellen.
  • Je telefoon zal nu ook via andere mobiele netwerken verbinding proberen te leggen, niet alleen via je huidige netwerk, en soms bieden die wel dekking voor je huidige locatie.

Meer tips voor in de bergen

  • Hou de beheerders van hutten op de hoogte wat je eerstvolgende bestemming is.
  • Neem standaard een reddingsdeken mee. Verkrijgbaar in elke buitensportwinkel. Bij dreigende onderkoeling kun je ‘m uitvouwen en je lichaam bedekken. Dat vertraagt de afkoeling.
  • Maak je een populaire huttentocht en volgen toevallig ook andere wandelaars dezelfde route? Zorg ervoor dat je niet de laatste bent door bijtijds te vertrekken. Mocht je iets overkomen, dan zijn er altijd nog andere trekkers achter jou.

Conclusie

  • In je eentje wandelen kan heerlijk zijn.
  • Solo wandelen in de bergen brengt wel een aantal risico’s met zich mee, maar in Nederland zijn de risico’s beperkt.
  • Vaak zit de angst vooral tussen je oren.
  • Met heel concrete tips kun je die risico’s vrij goed beperken.

Jouw ervaringen

Loop je zelf weleens alleen? Hieronder kun je ervaringen delen, zowel positief als negatief.