Teken & de ziekte van Lyme

Teken lijken een beetje op kleine spinnetjes. Je komt ze vooral in natuurgebieden tegen, maar ook in tuinen en parken. Belangrijk te weten is dat teken je kunnen bijten. Daar merk je op zich weinig van. Toch moet je uitkijken. Als je een teek niet op tijd verwijdert, loop je kans op de ziekte van Lyme. Die kans is vrij klein, maar de gevolgen kunnen groot zijn. Daarom wil je een tekenbeet liever voorkomen.

Hieronder vertel ik je alles over teken. Waar komen ze het meest voor? Hoe voorkom je een tekenbeet? Hoe verwijder je een teek? Wat moet je weten over de ziekte van Lyme.

Teken: dit moet je als wandelaar weten

Teken: wat zijn dat?

Het lijken kleine spinachtige beestjes. Volwassen teken hebben 8 poten, net als spinnen. Maar ze zijn wel een stuk kleiner. Een teek is hooguit maar 1 tot 3 mm groot, soms iets meer. Je ziet ze daardoor gemakkelijk over het hoofd.
Teken zijn parasieten. Ze leven van bloed van mensen en dieren – ja, ook honden en katten. Een teek bijt zich vast in de huid en zuigt zich vol met bloed. Dat gaat vaak ongemerkt. Je voelt er weinig tot niets van. Soms duurt het uren of zelfs dagen voordat je ontdekt dat je een tekenbeet hebt.

Hoe ziet een teek eruit?

Dat kan erg verschillen. Als een teek je heeft gebeten, zie je in het begin alleen maar een zwart puntje op je huid. Misschien beweegt dat puntje ook een beetje. Maar zodra ze bloed beginnen op te zuigen, zwellen ze na een paar dagen langzaam tot een bolletje.

(bron: RIVM)

Waar komen teken het meest voor?

Ze komen in het hele land voor. Vooral in bossen, heidegebieden, duinen en weilanden, maar ook in stadsparken en tuinen. Teken zitten meestal in lage vegetatie, zoals struiken en grassen.
Via Tekenradar.nl kun je zien in welke Nederlandse gebieden teken het meest voorkomen.

Hoe loop je een teek op?

Zodra je in aanraking komt met struiken en grassen, dan kan een teek op jou overstappen. Vervolgens struint het beestje eerst nog even rustig rond op je huid om ergens een fijn plekje te vinden. Dat duurt een paar minuten, of soms zelfs een paar uur. Hebben ze zich eenmaal vastgebeten, dan blijven ze er dagenlang zitten. Je ziet dan een zwart puntje op je huid.
Vervolgens zuigt de teek zich langzaam vol met bloed – ja, jouw bloed. Na verloop van tijd verandert de teek in een bruin of grijs bolletje van pakweg 1 cm. Na een paar dagen is de maaltijd voorbij en laat de teek vanzelf los.

Kan een tekenbeet pijn doen?

Nee, van de beet zelf voel je niets.

Kunnen teken ook uit bomen vallen?

Nee. Een teek zit bijna nooit hoger dan 1,5 m boven de grond. Het is een fabeltje dat die zich opeens uit een boom kan laten vallen, zodra je als wandelaar passeert.

Kunnen teken ook vliegen?

Nee, en ze kunnen ook niet springen.

Kun je een teek ook via honden en katten oplopen?

Ja, dat kan.

Kunnen teken ook helemaal ónder je huid kruipen?

Wees gerust, de teek zelf zou dit nooit overleven. In 2017 ging er op Facebook een waarschuwing rond dat er een nieuw soort teek zou zijn die zich onderhuids door je lichaam zou kunnen verplaatsen. Dit bleek een hoax (bron: Snopes.com).

Tekenbeten voorkomen

Waarom moet je uitkijken voor tekenbeten?

Meestal is zo’n tekenbeet onschuldig. Bovendien laat een teek na een aantal dagen vanzelf wel los, zodra die zich met bloed heeft volgezogen. Toch kun je een teek maar beter zo snel mogelijk verwijderen. Sommige teken zijn besmet met een vervelende bacterie: Borrelia burgdorferi  (Wikipedia). Deze bacterie kan de ziekte van Lyme overdragen. Daar kun je flink ziek van worden. Hoe sneller je een teek verwijdert, hoe kleiner de kans dat je ziek wordt.

Hoe voorkom je een tekenbeet?

• Blijf op de wandelpaden. Beperk het contact met grassen en struiken.
• Hou armen, benen en voeten bedekt. Draag lange mouwen, lange broek en dichte schoenen. Tip: op lichte kleding kun je teken sneller ontdekken.
• Let in risicogebieden (zie Tekenradar.nl) extra goed op. Teken kunnen door de kleinste openingen naar binnen kruipen. Stop eventueel je broekspijpen in je sokken of doe er brede elastieken omheen.
• Check na thuiskomst je lichaam op de aanwezigheid van teken.
• Smeer onbedekte huid in met DEET (diethyltoluamide), een insectenwerend middel dat niet alleen tegen muggen, maar ook vrij aardig tegen teken werkt. DEET kun je ook gebruiken om op je kleding te spuiten.
• Draag kleding die is geïmpregneerd met Permetrine.

Welke lichaamsdelen moet ik allemaal controleren?

Teken zitten het liefst op plaatsen waar de huid warm, vochtig en zacht is. Zoals: knieholtes, liezen, oksels, achter de oren, tussen vingers en tenen, noem maar op.
Zoals gezegd zijn ze klein, maar 1 tot 3 mm, en kun je er gemakkelijk overheen kijken. Pas zodra ze zich volzuigen met bloed, worden ze groter en vallen ze eerder op. Maar zover moet je het nooit laten komen.
Belangrijk: check dus niet alleen de lichaamsdelen die onbedekt waren. Uit eigen ervaring: ik heb weleens 2 teken aangetroffen op mijn beide bovenbenen, allebei op de rand van mijn short – hoewel ik de hele dag een lange broek had gedragen. Hoe ze daar terecht waren gekomen? Waren ze tijdens een plaspauze via de gulpopening naar binnen geglipt? Of waren ze via mijn schoenen op mijn onderbenen gekomen en daarna naar boven gekropen? Hoe dan ook: heel geniepig.

Is een tekenbeet altijd te voorkomen?

Nee. Zelfs als je alle voorzorgsmaatregelen neemt, kan zo’n beet je nog steeds overkomen. Maar je kunt wel veel doen om die kans flink te verkleinen, zie boven.

Hoe vaak komen tekenbeten voor?

Elk jaar worden ruim 1 miljoen Nederlanders door een teek gebeten. Meestal gebeurt dat in de natuur, maar opvallend: in bijna 1 op de 3 gevallen gaat het om een teek die in de eigen tuin is opgelopen.

Waar is de kans op een tekenbeet het grootst?

Zie Tekenradar.nl voor een actueel overzicht met de laatste meldingen. Onderstaand kaartje (bron: RIVM) laat zien hoe hard het is gegaan in de afgelopen 20 jaar:

Je ziet het direct: teken kunnen tegenwoordig overal in Nederland voorkomen. Maar in bosgebieden is de kans duidelijk het grootst. Dat heeft niet alleen met bladeren en struiken te maken, maar ook met reeën. De ree is namelijk populair bij teken. Lekker groot, dus veel bloed. Dus kom je in natuurgebieden waar weleens reeën rondlopen, dan kun je gerust aannemen dat daar extra veel teken zijn.

Komen teken ook buiten het bos voor?

Zoals gezegd kun je ook in je eigen tuin een tekenbeet oplopen. Hetzelfde geldt voor stadsparken. Dus belangrijk te beseffen: teken kun je dus ook dichtbij huis tegenkomen.
Wel blijkt dat teken in stedelijke gebieden iets minder vaak de Borrelia-bacterie bij zich dragen. Niet 1 op de 5, maar 1 op de 6 of 7. Maar denk niet gelijk dat het dan wel meevalt met het risico. Jaarlijks zijn er nog altijd zo’n 4000 mensen die in stedelijke gebieden de ziekte van Lyme krijgen.

Heb je in warme zomers meer of minder teken?

Normaliter zijn juni en juli de maanden met de meeste teken. Maar droogte en koude blijken daarbij belangrijke factoren. Als het erg droog is, kruipen teken dieper de grond in en loop je minder snel een tekenbeet op. Ook komt in juni een enkele keer nog weleens vorst aan de grond voor. Dat vermindert het aantal teken-larfjes aanzienlijk.

Zijn er middelen tegen teken?

• Al eerder genoemd: insectenwerende middeltjes met de stof Deet erin (30-50%, kleine kinderen wat minder).
• Ook Autan, aangebracht op de broekspijpen, schijnt goed te werken.
• Vapona Skin is beschikbaar als spray (8 uur werkzaam) en een stick (paar uur werkzaam).
• Volgens bezoekers van deze site kan ook Tea Tree Oil helpen. Het ruikt wel sterk, maar het schijnt te werken.

Helpt ook knoflook tegen teken?

Het korte antwoord: vermoedelijk een beetje, maar verwacht er niet te veel van. Gebruik het alleen in combinatie met andere middelen, zie vorige vraag.

Het lange (wetenschappelijke) antwoord

Al jaren kom ik op particuiere websites het advies tegen om jezelf met knoflookolie in te smeren, want teken zouden niet van knoflook houden. Maar nergens vond ik een wetenschappelijke bevestiging. Na enig zoekwerk alleen een studie uit 2001 teruggevonden: Garlic as a tick repellent. Twee wetenschappers onderzochten 100 Zweedse militairen. De ene helft kreeg knoflook (1200 mg per dag), de andere helft niet (placebo), en inderdaad, de eerste helft bleek minder snel teken op te lopen.
Wat wil dit nu eigenlijk zeggen? Blijkbaar wel dat knoflook kan helpen. Maar niet dat knoflook ook echt beter helpt dan andere middelen, bijvoorbeeld Deet, want dat is toen simpelweg niet onderzocht.

Tekenbeten verwijderen

Jeukt een tekenbeet?

Meestal niet, maar volgens de bezoekers van deze site komt het wel degelijk voor. Dus een rode plek mét jeuk zou evengoed door een tekenbeet kunnen komen.

Hoe lang blijft een teek zitten als je ‘m niet verwijdert?

Een paar dagen. Dan heeft die zich volgezogen met bloed en laat die los. Maar uiteraard moet je daar niet de hele tijd op wachten, want de kans op de ziekte van Lyme loopt snel op.

Hoe verwijder je een teek?

Verreweg het best is om dat met een speciale tekentang te doen. Daarmee kun je de teek bij de nek, vlak boven de huid, vastpakken en vrij gemakkelijk eruit trekken. Tekentangen kun je kopen bij de apotheek, in buitensportzaken, of online via Bol.com.

Wat voor soort tekentangen zijn er?

Voor als je gaat zoeken via Google: een tekentang wordt ook wel aangeduid als tekenpen, tekenverwijderaar, tekenlepel, tekenhaak, tekenlasso of tekenpincet. Het komt allemaal op hetzelfde neer, maar er zijn een paar basisvarianten:

• De tang: hiermee moet je de teek in zijn nek (dus zo dicht mogelijk op jouw lichaam) vastpakken en ronddraaien. Op een zeker moment laat die vanzelf los.
• De lepel: een soort maatlepeltje met een scherpe inkeping. Dat lepeltje schuif je over je huid heen en de inkeping trekt ‘m los.
• Verder heb je nog de tekenlasso: de naam zegt het al, een lasso waarmee je de teek bij de nek kunt vastpakken en uit de huid trekken. Gepatenteerd door Trix, dus het enige merk.

Welke je moet kiezen? Een tekenlepel heeft als voordeel is dat die uit maar 1 onderdeel bestaat en vrijwel niet kapot is te krijgen. Maar als een teek in een heel lastig hoekje is gekropen, dan zou ik me kunnen voorstellen dat je er met een lepel niet goed bij kunt. In dat geval heb je misschien meer aan een tekentang. Mocht je andere ervaringen hebben, laat het onderaan de pagina weten.

Nog een persoonlijke tip: het kan geen kwaad om meerdere tekentangen te hebben. Zelf heb ik er 2: eentje zit permanent in mijn wandelrugzakje en eentje ligt thuis in de badkamer. Mocht ik een teek ontdekken buiten de deur, dan heb ik een tekenlepel in mijn rugzakje. En mocht ik ‘m pas thuis ontdekken als ik onder de douche stap, dan is het badkamerkastje binnen handbereik.

Kun je de teek ook met een gewone pincet verwijderen?

Dat lukt vaak wel, maar toch zou ik het niet doen. Het is riskant. Een teek die zich al heeft volgezogen met bloed heeft een dik achterlijf. Met een pincet druk je z’n dikke lijf plat en kan de teek gaan braken. Door dat braken zou je die Lyme-bacterie in je lichaam kunnen krijgen.

Of gewoon met je eigen vingers?

Zelfde probleem. Als je de teek in het bolle deel vastpakt, dus niet bij nek, kan die gaan braken.

Gaat de teek er onder een hete douche vanzelf af?

Als je geluk hebt wel, maar in de meeste gevallen niet, dus ik zou er niet op vertrouwen.

Kun je teken met zeep insmeren of verdoven met alcohol?

Niet doen. Gebruik geen alcohol, jodium, olie, zeep of andere middelen om de teek te verwijderen. Weinig kans dat het lukt. En in het ergste geval vergroot je de kans dat je de Lyme-bacterie binnen krijgt.

Een stukje van de teek blijft toch nog zitten – is dat erg?

Soms gebeurt dat, maar dat is geen probleem. Die kop komt er na een paar dagen vanzelf wel uit, net als bij een splinter.

Het verwijderen van de teek lukt helemaal niet – wat nu?

Neem dezelfde dag nog contact op met je huisarts of met de huisartsenpost.

De teek is verwijderd – en nu?

• Ontsmet de plek met jodium of alcohol.
• Schrijf de datum ergens op, plus de plek op je lichaam waar je gebeten was. Dat kan later van pas komen, mocht je helaas toch klachten krijgen.
• Meld je tekenbeet bij Tekenradar.nl. Deze site houdt een overzicht bij van tekenbeten in Nederland. Daarmee help je indirect weer andere mensen.

Daarna ook nog even naar de huisarts?

Alleen als het niet lukt om de teek te verwijderen. Of als een teek mogelijk langer dan 24 uur op je huid heeft gezeten.

Er zitten misschien nog teken in mijn kleding – kan ik die eruit wassen?

Ja, maar wassen op 40ºC is niet genoeg. Teken gaan pas dood als je minstens een halfuur op 60ºC wast. Een hoogstenkele keer overleeft de teek dat ook. Tijd voor de genadeklap: stop na het wassen je kleding ook nog even in de wasdroger.

Ik zie een rood plekje – is dat erg?

Een klein rood plekje in de eerste dagen na het verwijderen van de teek is vrij normaal. Zolang dat plekje maar niet groter wordt. Wordt het wel groter, ga dan voor alle zekerheid toch maar even naar de huisarts.

Hoe verwijder je een teek bij je hond?

Bijna alle tips hierboven zijn ook van toepassing voor teken bij honden. Lees verder op de pagina Wandelen met honden.

Teken en de ziekte van Lyme

Heel soms kun je door een tekenbeet de ziekte van Lyme krijgen. Dit hoofdstuk vertelt je wat die ziekte is, hoe je die kunt herkennen en wanneer je naar de huisarts moet.

De ziekte van Lyme – wat is dat eigenlijk?

De ziekte van Lyme draait om één enkele bacterie, genaamd Borrelia burgdorferi. Deze bacterie hoort tot de familie van de spirocheten. Geen fijne familie, want die spirocheten kunnen ook ziekten als syfilis en Weil veroorzaken.

Hoe komt zo’n bacterie via teken in je lichaam?

Teken bijten niet alleen mensen, maar ook vogels en verschillende soorten zoogdieren. Die kunnen de Borrelia-bacterie bij zich dragen. Als een teek eerst een dier heeft gebeten en dan pas jou als mens, dan kan de bacterie als verstekeling aan boord zitten. Die teek wordt daar zelf niet ziek van.
Belangrijk weetje: zodra een teek zich vastbijt in je lichaam, dan kan het soms even duren voordat die bacterie wordt overgedragen. Dat kan gemakkelijk een dag of langer duren. Dus mocht je een tekenbeet hebben, dan is het belangrijk om de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Hoe eerder dat gebeurt, hoe kleiner de kans dat je uiteindelijk ziek wordt.

Wat zijn de symptomen?

De klachten beginnen tamelijk onschuldig, maar worden langzaam heftiger:

1. Binnen 3 weken na de tekenbeet zie je vaak een rode ringvormige plek verschijnen rondom de plek van de beet. Deze rode ring wordt steeds groter – meer dan 5 cm – en kan nog maanden zichtbaar blijven. Soms krijg je in dit eerste stadium ook koorts, of pijn in spieren en gewrichten.
   Belangrijk te weten: lang niet altijd ontstaat zo’n rode ring, dus ook zonder kun je wel degelijk de ziekte van Lyme onder de leden hebben.
2. De volgende stap: na een paar weken of maanden ontstaan serieuze aandoeningen van het zenuwstelsel, de gewrichten en het hart. Bijvoorbeeld pijn in armen of benen, hoofdpijn, dubbel zien en verlammingsverschijnselen in het gezicht, zoals een hangende mondhoek.
3. Het derde stadium: bovenstaande symptomen en klachten worden chronisch.

Een volledige lijst van symptomen:
lymevereniging.nl/dossiers/lyme-symptomen/
www.lymenet.nl/info/lyme-symptomen

Kun je ook Lyme krijgen zonder die rode ring?

Jazeker. En dat komt zelfs heel vaak voor: in bijna de helft van de gevallen krijgen mensen de ziekte van Lyme ook zonder rode vlek of ring.

Ik heb een tekenbeet gehad – hoe groot is de kans dat ik Lyme krijg?

Die kans is klein, naar schatting zo’n 2% tot 3%. Dat betekent dat van elke 100 mensen die een tekenbeet krijgen, er gemiddeld maar 2 of 3 ook echt de ziekte van Lyme krijgen. Hierbij spelen 3 dingen mee:

1. Gemiddeld is maar 1 op de 5 teken besmet met de Borrelia-bacterie. Dus van 4 op de 5 teken word je sowieso niet ziek.
2. Mocht je helaas toch met 1 van die 5 teken te maken hebben, dan raak je nog niet meteen besmet. Zoals gezegd duurt het een tijdje voordat de bacterie daadwerkelijk vanuit de teek in je lichaam terechtkomt. Dus hoe eerder de teek verwijderd, hoe kleiner de kans. Als je dat binnen 24 uur doet, dan is de kans op een besmetting heel klein.
3. Mocht die bacterie uiteindelijk dan toch in je lichaam komen, dan is er nog steeds hoop. Vaak maakt het menselijk lichaam zelf korte metten met de bacterie en word je toch niet ziek. Maar het lichaam lukt dat niet altijd en dan krijg je Lyme.

Kortom: eigenlijk moet je driedubbele pech hebben om de ziekte van Lyme te krijgen. En dat overkomt dus 2% – 3% van iedereen die een tekenbeet heeft gehad.

Hoe vaak komt de ziekte van Lyme in Nederland voor?

In Nederland krijgen jaarlijks ruim 1 miljoen mensen een tekenbeet (bron: RIVM, 2020). Daarvan krijgt zo’n 2% de ziekte van Lyme, meer dan 25.000 mensen. Meestal blijven de klachten beperkt, maar een klein deel – zo’n 1200 tot 1500 mensen – krijgt serieuze klachten: last van gewrichten, de huiden, zenuwen of het hart.

Bij welke klachten moet ik naar de huisarts?

Het simpelste antwoord: neem het zekere voor het onzekere. Dus ga in geval van twijfel altijd met de huisarts bellen. Maar zeker als je een van bovenstaande klachten of symptomen krijgt, dan zou ik dat zo snel mogelijk doen. Kort samengevat de belangrijkste: rode ring, koorts, pijn in spieren en gewrichten, hartritmestoornissen, verlamming in het gezicht.

Hoe is Lyme te behandelen?

De huisarts schrijft standaard een kuur met antibiotica voor. In een vroeg stadium is de kans op herstel bijna 100%. In een later stadium groeit de kans op restverschijnselen als gevolg van ontstekingen.

Kan de huisarts ook een bloedonderzoek laten doen?

Direct na een tekenbeet heeft een bloedonderzoek geen zin. Het kan namelijk gebeuren dat je inderdaad besmet bent met de Lyme-bacterie, maar dat dan nog niet in het bloed is te zien. Doorgaans duurt het 1 tot 6 weken voordat het lichaam antistoffen heeft aangemaakt. Pas dan is er iets in het bloed te zien. Maar zolang zal een huisarts nooit wachten, want het is belangrijk om een antibioticakuur zo snel mogelijk te starten.
Het omgekeerde komt trouwens ook voor: een bloedonderzoek kan wel een infectie aantonen, maar dat kan een oude infectie uit het verleden zijn waarvan je al lang bent hersteld.

Ik heb een rode vlek, maar volgens de huisarts heb ik niets – wat nu?

Helaas komt dat nogal eens voor: de huisarts herkent de eerste klachten niet als Lyme-klachten. Of er wordt eerst een andere diagnose gesteld. Met name leden van de Lymevereniging in Nederland kunnen hierover meepraten, zo bleek ooit uit een interne enquête. Bij de helft van de leden duurde het een jaar of langer voordat uiteindelijk de diagnose was gesteld – veel te laat natuurlijk.
Mocht je zelf sterk het vermoeden houden dat je Lyme zou kunnen hebben: vraag bij de huisarts toch maar eens om een bloedtest, ook al zijn ze niet 100% betrouwbaar (zie boven). Een andere mogelijkheid is om een second opinion aan te vragen bij een andere arts.
Hoe dan ook: geef het niet te snel op. De weg naar een diagnose vraagt soms doorzettingsvermogen.
Meer info: lymevereniging.nl/dossiers/lyme-diagnose/

Kan ik pijnstillers gebruiken tegen de pijn en koorts?

Ja, maar dan alleen paracetamol. Gebruik geen aspirine om koorts te onderdrukken.
Maar wellicht ten overvloede: of je nu wel of niet pijnstillers gebruikt, ga ook altijd naar de huisarts. Serieuze Lyme-klachten gaan nooit vanzelf over.

Bestaat er een vaccin?

Op dit moment is er nog geen vaccin. Maar er zijn wel ontwikkelingen. In het najaar van 2020 kwam in het nieuws dat het Franse bedrijf Valneva een succesvolle test met een nieuw vaccin had afgerond. Mogelijk wordt dat vaccin over een jaar of 5 in productie genomen (bron: New Scientist).
Overigens is er in de jaren 90 ook al eens een vaccin ontwikkeld. Maar dat bleek een tikje controversieel en is uiteindelijk in 2002 door de producent zelf van de markt gehaald (bron: Trouw).

Is de ziekte van Lyme besmettelijk?

Voor zover bekend alleen in één specifiek geval: een zwangere vrouw met een Lyme-infectie zou het ongeboren kind kunnen besmetten. Verder is Lyme niet besmettelijk, bijvoorbeeld door te hoesten of door een teek te verwijderen. En besmetting via seksueel contact of bloedtransfusie zou in theorie heel misschien mogelijk kunnen zijn, maar dat is nog nooit wetenschappelijk bewezen.

Is Lyme een chronische ziekte?

Als behandeling met antibiotica niet aanslaat, dan kunnen de klachten een chronisch karakter krijgen.

Kan de ziekte van Lyme ook dodelijk zijn?

Op zich is Lyme niet dodelijk. Maar sommige klachten, zoals verlammingsverschijnselen en hartritmestoornissen, kunnen zo ernstig worden dat een patiënt uiteindelijk toch komt te overlijden. Dit zijn gelukkig heel zeldzame gevallen.

Ben ik na genezing immuun?

Nee. Bij een volgende tekenbeet kun je opnieuw Lyme oplopen.

Waar komt die naam Lyme eigenlijk vandaan?

Lyme is een klein plaatsje in de Amerikaanse staat Connecticut. Daar brak in 1975 opeens een epidemie uit van aandoeningen met gewrichten. Na uitgebreid onderzoek kwam de oorzaak aan het licht: de bacterie Borrelia burgdorferi. Voor het eerst werd duidelijk dat deze bacterie door teken werd overgedragen. In dat onderzoek speelde Billy Burgdorfer een grote rol, vandaar de toevoeging ‘burgdorferi’ in de naam van de bacterie.
Voor alle duidelijkheid: die ziekte van Lyme zal vast  al veel langer hebben bestaan. Maar pas in 1975 werd voor het eerst de oorzaak duidelijk.

Brengen teken ook nog andere ziektes over?

Ja, dat komt steeds vaker voor. Vroeger alleen in het buitenland, tegenwoordig ook in België en Nederland. De belangrijkste ziekte is Babesiosis (Wikipedia). Ook deze ziekte gaat gepaard met koorts en griepachtige verschijnselen.
Tussen Oost-Frankrijk en Rusland: Frühsommer-Meningo-encephalitis (FSME) of kortweg Tekenencefalitis (Wikipedia).
Rondom de Middellandse Zee: Fièvre boutonneuse, ofwel Mediterrane gevlekte koorts (Wikipedia).
Meer info over andere tekenziektes: lymevereniging.nl/dossiers/lyme-co-infecties/