Sietske de Vet
Laatste berichten van Sietske de Vet (alles zien)

Wie Oostenrijk zegt, zegt ‘bergen’! En in tweede instantie vakantie, bergwandelen en kleine dorpen waar je bier drinkt en schnitzel eet. Zelf denk ik ook meteen aan de bergwandelingen en de huttentochten die ik vroeger met mijn ouders maakte. Goede herinneringen van alpenweiden, bergtoppen met Gipfelbuch en gezellige berghutten. De slechte momenten zijn min of meer uit mijn geheugen gebannen: stromende regen in hartje zomer, steile afgronden en niet te vergeten de Knödelsuppe, een soort bouillonsoep met van die grote meelballen erin.

Het grootste deel van Oostenrijk bestaat inderdaad uit bergen. Maar het land kent ook vlakke en heuvelachtige delen en grote steden als Wenen en Linz. Wil je in Oostenrijk gaan wandelen of fietsen? Met dit artikel help ik je alvast op weg.

De mooiste wandelgebieden

Oostenrijk bestaat uit negen deelstaten en telt zes nationale parken. Van west naar oost:

Vorarlberg

De meest westelijk deelstaat, pal tegen Zwitserland en Liechtenstein. Voralberg is een echte Alpenregio en daarom een populaire toeristische trekpleister. Bregenz is de hoofdstad. Je waant je hier meer in Zwitserland dan in Oostenrijk. De bewoners spreken een Zwitsers dialect. Ze zijn ook nuchter van aard, typisch Zwitsers. De hoge bergen in Vorarlberg vormen, ondanks de Arlbergtunnel, letterlijk een barrière met de rest van Oostenrijk.

Tirol

Ligt tussen Vorarlberg en Salzburg in en grenst aan Italië. De hoofdstad is Innsbruck. Oost-Tirol is een kleine uitloper net onder Salzburg. Tirol is voor vakantiegangers de populairste provincie van Oostenrijk. Geen wonder: je vindt er prachtige bergketens als Lechtaler Alpen, Karwendel en meer zuidelijk liggen de Ötztaler, Stubaier en Zillertaler Alpen. Verderop in het zuidoosten, op de grens met Karinthië en Salzburg, ligt Nationaal Park Hohe Tauern met hoge bergtoppen als Grossglockner en Grossvenediger. Maar ook de Krimmler-watervallen zijn indrukwekkend.

Salzburgerland

Met – hoe kan het ook anders – Salzburg als hoofdstad. Eeuwenlang was zout (‘salz’) er het betaalmiddel. De Romeinse soldaten kregen hun salaris namelijk vroeger (gedeeltelijk) in zout uitgekeerd. Maar Salzburg bestaat uit meer dan zout: bergen, dalen, meren en bossen tekenen het landschap. In het zuidwesten, op de grens met Tirol en Karinthië, ligt Nationaal Park Hohe Tauern (zie Tirol).

Karinthië

De zuidelijkste deelstaat van Oostenrijk met Klagenfurt als hoofdstad. Karinthië staat bekend om zijn vele meren. Maar daarnaast heeft het ook hoge bergen in de Lienzer Dolomiten, de Kreuzeckgruppe, de Karnische Alpen en de Karawanken. Dankzij het vlakkere deel is Karinthië ook aantrekkelijk voor fietsers. In het westen, op de grens met Tirol en Salzburg, ligt Nationaal Park Hohe Tauern (zie Tirol).

Oberösterreich

Ligt iets oostelijk van het midden. Landschappelijk gezien is het vrij vlak. Oberösterreich is het land van de meren, de Donau en indrukwekkende middeleeuwse kastelen. Linz is de hoofdstad. In deze provincie ligt Nationaal Park Kalkalpen, het grootste aaneengesloten bosgebied van Oostenrijk. Maar liefst viervijfde van het oppervlak is begroeid met sparren, dennen en beuken. De kans is dus groot dat je hier door de bomen het bos niet meer ziet!

Steiermark

Iets ten oosten van centraal Oostenrijk; in het zuiden grenst de deelstaat aan Slovenië. De hoofdstad is Graz. Bekende bergketens zijn Dachstein, Hohentauern en Hochschwab. Nationaal Park Gesäuse is het jongste park van Oostenrijk (2003). De hoogteverschillen variëren van 500 meter tot 2370 meter op de top van de Hochtor.

Niederösterreich

In het noordoosten van Oostenrijk. Je vindt er behalve de Donau veel bossen, oude kloosters en schilderachtige dorpjes. Overal op de heuvels staan wijnranken. Niederösterreich is de grootste wijnregio van het land. Wie kent niet de Riesling en de Grüner Veltliner? Midden in Niederösterreich ligt het kleine deelstaatje Wenen. Aan de grens met Tsjechië ligt het ongerepte Nationale Park Thayatal. Ook Nationaal Park Donau-Auen – tussen Wenen en het Slowaakse Bratislava – ligt in deze provincie.

Wenen

Niet alleen de hoofdstad, maar ook een zelfstandige deelstaat van Oostenrijk. De stad ligt in het noordoosten van het land, aan alle kanten omringd door Niederösterreich.

Burgenland

Ligt in het uiterste oosten van Oostenrijk en grenst aan Slovenië en Hongarije. De hoofdstad is Eisenstadt. Je kunt er wandelen of fietsen in een glooiend landschap van bossen, graanvelden en wijngaarden. Hoe zuidelijker je komt, hoe meer heuvels. Burgenland staat bekend om zijn kastelen en burchten. Nationaal Park Neusiedler See, dat zich uitstrekt tot in Hongarije, bestaat uit veel water, riet en unieke zouthoudende, periodiek droogvallende waterpoelen. Er strijken veel vogels neer.

Bergwandelen in Oostenrijk

Oostenrijk is een waar wandelparadijs. Je kunt er eindeloos veel lichte en zware tochten maken. Daarom is het ook een populair vakantieland: voor elk wat wils. Oostenrijk kent veel lokale wandelroutes. Elke plaatselijke VVV kan je als wandelaar bedienen met folders en kaartjes.

Wandelen in de bergen vraagt wel een goede voorbereiding. Neem een wandelkaart mee, draag stevige bergschoenen, zorg voor een goede conditie en houd de weerberichten in de gaten. Want het weer kan snel omslaan in de bergen. Meer over bergwandelen.

Huttentochten

Oostenrijk is ook bij uitstek het land van de huttentochten. En geen wonder: de ruim 700 hutten liggen op goede loopafstanden van elkaar. Reserveren is, vooral in het hoogseizoen, echter wel noodzakelijk. Meer over berghutten.

Over het maken van een huttentocht is veel te vertellen. Is een huttentocht helemaal nieuw voor je? Begin dan met een twee- of driedaagse tocht en kijk of dat bevalt. Waar moet je vooraf rekening mee houden?

  • Goed materiaal is het halve werk, maar neem vooral niet te veel mee.
  • Koop wandelgidsjes en gedetailleerde kaarten, zie verderop deze pagina.
  • NKBV-leden krijgen voorrang en korting in hutten die zijn aangesloten bij de Alpenverein.

Een paar informatieve websites om je verder op weg te helpen:

Een huttentocht kiezen

De meest gestelde vraag is: welk gebied is geschikt? Juist die vraag is moeilijk te beantwoorden. Niet alleen omdat er veel hutten zijn, maar ook omdat iedereen iets anders wil: kies je voor groene almweides of witte sneeuwhellingen, korte of lange etappes? De volgende links geven nuttige informatie:

De mooiste wandelroutes

Oostenrijk kent veel langeafstandspaden. Ook daarvoor geldt: voor elk wat wils. Ze variëren in moeilijkheid van licht (middelgebergte, geschikt voor gezinnen), alpien (rond de 2500 meter, bergwandelervaring vereist) tot hoogalpien (hoger dan 3000 meter met veel hoogteverschillen, over rots, sneeuw en ijs).

  • Alpe-Adria Trail (690 km)
    Vanaf de voet van de Grossglockner gaat het naar Muggia (Italië) aan de Adriatische kust. Geen zware route, de hoogste bergen laat je links en rechts liggen.
  • Salzburger Almenweg (350 km)
    Van Pfarrwerfen naar Angertal. Zoals de naam al aangeeft: je loopt over en langs almweiden en overnacht in almhutten. Geschikt voor beginners.
  • Lechweg (125 km)
    Volgt de rivier de Lech vanaf de bron in het hooggebergte bij Formarinsee omlaag naar de monding in Füssen, net over de Duitse grens. Geschikt voor beginners.
  • Kalkalpenweg (150 km)
    Start bij bezoekerscentrum van Nationaal Park Ennstal. De route loopt dwars door National Park Kalkalpen naar Hinterstoder. Geschikt voor beginners.
  • Via Alpina (ruim 5000 km)
    Een wandelnetwerk door acht Alpenlanden, waaronder Oostenrijk. Geschikt voor iedereen met een goede conditie.
  • Adlerweg (1480 km)
    Van St. Johan in Tirol naar St. Anton am Arlberg. Bestaat uit een hoofdroute, een regionale variant en een alpiene route; samen vormen ze het silhouet van een adelaar. Voor ervaren bergwandelaars.
  • Stuabaier Höhenweg (120 km)
    Rondwandeling door het hart van Tirol die begint en eindigt bij Neustift. Stevige tocht met veel hoogtemeters, gevarieerd landschap. Geschikt voor ervaren bergwandelaars.
  • Glockner Runde (bijna 100 km)
    Begint en eindigt bij het Glocknerhaus, door alpien terrein rond de Grossglockner. Veel hoogteverschillen, maar geen gletsjeroversteek en geen extreem moeilijke passages. Voor ervaren bergwandelaars.
  • Dachstein Rundwanderung (120 km)
    Van Gosausee rondom de Dachstein naar Gosau. Over bergweides en door bossen, met soms flinke hoogteverschillen. Geschikt voor ervaren bergwandelaars.
  • Paznauner Höhenweg (120 km)
    Pittige rondgaande route door hoogalpien terrein (gletsjeroversteek) met veel hoogtemeters; start en eind in See. Alleen voor zeer ervaren bergwandelaars.

Europese wandelroutes door Oostenrijk

Daarnaast lopen er een paar Europese wandelroutes door Oostenrijk (aangeduid met E, gevolgd door een nummer). De meeste routes zijn goed gemarkeerd. De E-routes herken je aan de bekende wit-rode markering. In het hooggebergte worden routes soms bewegwijzerd met stapeltjes stenen, zogenaamde steenmannetjes.

  • E4
    Met 10.450 km het langste E-pad van Europa. Het loopt van Spanje via Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Griekenland naar Cyprus. De route door Roemenië en Bulgarije is in ontwikkeling. Twee varianten vanaf Bregenz: via de Nordalpenweg (in Tirol, deels Adlerweg) of via de Maximiliansweg en Voralpenweg naar de Neusiedlersee.
  • E5
    Een route van circa 3050 km. Van Bretagne in Frankrijk via Zwitserland, Duitsland en Oostenrijk naar Italië. De route loopt door de Vogezen en de Alpen naar de Adriatische Zee.
  • E6
    Van Finland naar Zweden, Denemarken, Duitsland, Oostenrijk, Slovenië en via Griekenland naar Turkije. De E6 verbindt de Oostzee met de Adriatische Zee en de Egeïsche Zee.
  • E8
    Van Ierland via het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland naar Oostenrijk, Slowakije, Polen, Roemenië en Bulgarije. Je loopt langs Rijn, Main en Donau.
  • E10
    Van Finland via Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk, Italië en Frankrijk naar Spanje. De route verbindt de IJszee en de Oostzee met de Middellandse Zee.
  • algemene info over Europese wandelroutes

Wandelkaarten Oostenrijk

  • Voor wandelaars is de Alpenvereinskarte van de OeAV (Oostenrijkse Alpen Vereniging) een begrip. Met een schaal van 1:25.000 de beste en meest gedetailleerde kaart van de Oostenrijkse Alpen.
  • Ook de Kompass-Wanderkarte is een goede wandelkaart met topografische details en veel ingetekende routes. De schaal varieert van 1:25.000 tot 1:50.000.

Wandelgidsen

Neem naast een wandelgids altijd een goede kaart mee. De kaartjes in de wandelgidsen beperken zich namelijk vooral tot de routes. Als je van de route afwijkt, wandel je van het kaartje af.

  • Veel wandelaars zijn bekend met de Rother-wandelgidsen. Van bijna elke streek bestaat er een gidsje. Een goede (meestal Duitstalige) gids met veel dagtochten in dal en hooggebergte. De zwaarte is weergegeven in blauw, rood en zwart. Met praktische informatie en (beperkt) kaartmateriaal.
  • Kompass heeft ook enkele wandelgidsen, bijvoorbeeld Stubaital. Een goede (Duitstalige) gids met heldere beschrijvingen van de tochten. Met hoogteprofiel, kaartje en praktische informatie en extra uitvouwbare wandelkaart.
  • Freytag & Berndt heeft zogeheten vrijetijdsatlassen voor wandelaars en fietsers. Verkrijgbaar per regio, met tientallen wandel- en fietsroutes. Met kaartjes (schaal 1:25.000 tot 1:200.000) per route en een beschrijving van bezienswaardigheden onderweg, afstand, moeilijkheidsgraad en bewegwijzering.

Verkrijgbaar bij

Al deze wandelkaarten en wandelgidsen kun je bestellen bij je favoriete reisboekhandel.

Wandelreizen

Zie de pagina Georganiseerde wandelvakanties en klik Oostenrijk aan in het zoekfilter.

Fietsen in Oostenrijk

Hoewel je bij Oostenrijk in eerste instantie denkt aan wandelen, kun je er ook goed fietsen. De fanatieke fietser kiest voor steile bergpassen. Maar wie liever niet al te veel wil klimmen en dalen, rijdt bijvoorbeeld langs de Inn of de Donau. De Donau Radweg is een van de bekendste fietsroutes van Europa. Maar er zijn meer rivierdalen waar je met de stroom mee kunt rijden zonder al te veel inspanningen.

Oostenrijk is best een fietsvriendelijk land. De meeste auto’s rijden vrij rustig en de automobilisten passeren je met een ruime bocht. De bewegwijzering is goed. Alleen de tunnels zijn niet prettig, sommige zijn zelfs verboden voor fietsers. Dan moet je omrijden of een stukje met de trein reizen. Tip: rijd voorzichtig in tunnels die wel toegankelijk zijn voor fietsers en zorg dat je goed zichtbaar bent voor automobilisten.

De mooiste fietsroutes

Er zijn veel lokale fietsroutes in Oostenrijk. Bij de plaatselijke VVV zijn folders en kaartjes verkrijgbaar. Daarnaast kent het land langeafstandsfietsroutes. Door verschillende routes met elkaar te combineren (eventueel met lokale fietsroutes) kun je mooie rondes maken.

  • Bodensee-Radweg (260 km)
    Loopt door Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.
  • Donau-Radweg (1500 km)  (Passau-Wenen: 320 km)
    Populaire en daarom een van de drukste Europese fietsroutes. Je fietst langs de Donau door Duitsland, Oostenrijk, Slowakije en Hongarije. Het deel in Oostenrijk loopt van Passau via Wenen naar de grens met Slowakije.
  • Donau-Radweg (420 km)
    Door Niederösterreich en het Weinviertel. Rustiger en minder bekend dan zijn naamgenoot Van Kremms aan de Donau naar de Slowaakse grens waar de March in de Donau uitmondt.
  • Inn-Radweg (ruim 500 km)
    Van Majola langs de Inn naar Passau, over fietspaden en rustige landweggetjes. De 1500 hoogtemeters overbrug je voornamelijk dalend. Staat bekend als de rustige variant van de Donau-fietsroute (die in Passau begint). Geschikt voor gezinnen.
  • Drau-Radweg (380 km)
    Van de Italiaanse tot de Sloveense grens langs de rivier de Drau, dwars door Karinthië.
  • Mur-Radweg (365 km)
    Fietsen langs de Mur, van de bron van de Salzburger Lungau naar de hete bronnen van Steiermark.
  • Via Claudia Augusta (133 km)
    Een route dwars door Tirol over de Romeinse Alpen-Keizerweg, van Beieren naar Verona of Altino bij Venetië.
  • Mozart-Radweg (450 km)
    Route door Tirol en Zuid-Duitsland met ‘Mozart’ als thema.
  • Tauern-radweg (300 km)
    Een route door het Salzburgerland. Van het zuidwesten naar de hoofdstad en via een andere weg terug.
  • Salzkammergut-Radweg (345 km)
    Van Salzburg dwars door het Salzkammergut-gebergte naar Hoher Dachstein. Langs meren en bergen, geschikt voor de ambitieuze fietser.
  • Enns-Radweg (258 km)
    Dwars door Oberösterreich door bergen en langs water. Van Flachau in Salzburg, via Steiermark naar de monding van de Enns in de Donau. Soms klimmen, maar vooral dalen over fietspaden en landweggetjes.
  • Römer-Radweg (130 km)
    Fietsend van de Attersee naar Passau leer je onderweg van alles over de Romeinse geschiedenis.
  • Grenzland-Radweg (194 km)
    Van Kramesau aan de Donau naar Neustift door bergachtig terrein.
  • Neusiedlersee-Radweg (134 km)
    Langs de oevers van de Neusiedlersee over vlak terrein; deels door Hongarije.

Fietskaarten Oostenrijk

  • De Bikeline-fietskaarten domineren het aanbod. Goede, gedetailleerde kaarten per regio (schaal 1:100.000) met fietspaden (verhard en onverhard) en duidelijk ingetekende fietsroutes. Ook informatie over fietsenmakers, stijgingspercentages, afstanden, campings en hotels en andere toeristische informatie.
  • Kompass heeft enkele fietskaarten, bijvoorbeeld van Salzburg (1:70.000). Een goede kaart met ingetekende fietsroutes en toeristische bezienswaardigheden.
  • Freytag & Berndt biedt een hele reeks fietskaarten aan, meestal met schaal 1:100.000. Met duidelijk ingetekende fietsroutes (ook MTB-tracks). Vermelding van type wegdek en afstanden.

Fietsgidsen

  • De Duitstalige Bikeline-boekjes zijn heel geliefd bij fietsers. Groot aanbod van verschillende fietsroutes. Met handzame ringband. De kaartjes hebben duidelijk ingetekende routes. Ook aan detailkaarten en stadsplattegronden is gedacht. De gids geeft veel praktische informatie over de (zwaarte van de) route, overnachten en fietsenmakers. Scheur- en watervast.
  • Freytag & Berndt heeft zogeheten vrijetijdsatlassen voor zowel wandelaars als fietsers. Verkrijgbaar per regio, met tientallen wandel- en fietsroutes. Met kaartjes (schaal 1:25.000 tot 1:200.000) per route en een beschrijving van bezienswaardigheden onderweg, afstand, moeilijkheidsgraad en bewegwijzering.

Verkrijgbaar bij

Al deze fietskaarten en fietsgidsen kun je bestellen bij je favoriete reisboekhandel.

Fietsreizen

Zie de pagina Georganiseerde fietsvakanties en klik Oostenrijk aan in het zoekfilter.