Wandelroute Liempde, Kasteren en Olland

Bij deze rondwandeling vanuit Liempde maak je kennis met twee belangrijke handelslijnen uit vroeger eeuwen:

  • het Duitse Lijntje, een belangrijke oost-west-verbinding uit de 19e eeuw (zie verderop)
  • de Dommel, een belangrijke noord-zuid-verbinding uit de Romeinse tijd (zie blogpost met het verhaal achter de Dommel).

Verder doorkruis je onderweg ook nog moerasbos De Geelders, zie Wikipedia.

Update september 2021

Het deel door De Geelders is ingekort om een stuk met veel drassigheid en muggen te vermijden.
Bij punt 11 de route een klein stukje verlegd: via de oude spoorbrug over de Dommel. Fotogeniek!
Bij punt 44 eveneens de route verlegd en een stukje verharde weg vervangen door een onverhard pad.
Op verzoek (zie reacties) tientallen extra checks toegevoegd aan de routebeschrijving, met name de delen door de Geelders en langs de Dommel.

Update oktober 2020

Een klein stukje langs de Dommel is verlegd n.a.v. melding dat een pad niet langer toegankelijk is (zie reacties).

De Geelders: drassig & muggen

In regenachtige perioden kan het met in De Geelders nogal drassig zijn en zijn er flink wat muggen. De route is inmiddels aangepast om deze overlast flink te beperken, maar nog steeds geldt: trek in elk jaargetijde stevige wandelschoenen aan en ook muggenspray kan geen kwaad.

Kaartje en gps

Het Duitse Lijntje

Met de trein van Londen naar Sint Petersburg

Het Duitse Lijntje? Vraag ernaar in je eigen omgeving en vrijwel niemand lijkt te weten hoe bijzonder dit voormalige spoorlijntje was. Het gaat om de verbinding Boxtel (tussen Den Bosch en Eindhoven) en Wesel, een stukje over de Duitse grens.

In totaal 93 km spoorlijn. Is dat alles? Ja, op zich wel, maar die 93 km was nou net een schakel in een grotesk masterplan: een doorgaande treinverbinding van Londen naar Sint Petersburg in Rusland. Dat enorme Europese traject liep in grote lijnen via Vlissingen, Boxtel, Wesel, Berlijn, Warschau naar Rusland.

Handelsverbinding

De geboorte van dit Duitse Lijntje gaat terug tot de 19e eeuw. De havens van Vlissingen en Oostende waren geduchte concurrenten. Belangrijk voor hun handelsrelatie met Engeland waren goede verbindingen met de rest van Europa. En met de nieuwe doorgaande treinverbinding, geopend in 1878, had Vlissingen opeens een geweldige troef in handen. Eigenlijk is het Duitse Lijntje gewoon de Betuwelijn van een eeuw eerder.

Tientallen jaren voldeed de lijn tussen Boxtel en Wesel prima. Tot 1914 groeide het jaarlijkse aantal reizigers tot boven de 800.000 per jaar. Ook diplomaten en Russische tsaren maakten gebruik van deze lijn om snel door Europa te reizen.

Verval

De Eerste Wereldoorlog was een omslagpunt. Het aantal reizigers stortte in, een faillissement dreigde. Het Duitse Lijntje verloor zijn internationale betekenis en degradeerde tot regionale verbinding.

De Tweede Wereldoorlog gaf de nekslag. De Duitsers maakten dankbaar gebruik van deze lijn bij hun inval in Nederland – iets waar het Ministerie van Oorlog al bij de aanleg 70 jaar eerder bang voor was geweest. In september 1944 bliezen de Duitsers de Maasbrug bij Gennep op om de oprukkende geallieerden tegen te houden. Een halfjaar later deden ze hetzelfde met de spoorbrug bij Wesel.

Na de oorlog kwam eerst het personenvervoer tussen Boxtel en Gennep tot een einde. Daarna stapsgewijs ook het goederenvervoer. Op sommige stukken, bijvoorbeeld bij Liempde, is het spoor nog duidelijk zichtbaar. Op andere delen zijn de rails al helemaal weggehaald. Of onbruikbaar gemaakt, simpelweg door de rails in te kapselen in asfalt.

Een comeback?

Al sinds 2000 gaan er stemmen op om het Duitse Lijntje nieuw leven in te blazen. Een behartenswaardig streven, maar qua haalbaarheid twijfelachtig. Het herstel gaat tientallen miljoenen kosten. Bovendien moeten er tientallen nieuwe overwegen moeten gemaakt. Dat roept veel weerstand op, met name bij bewoners van nieuwe woonwijken die inmiddels rondom het voormalige traject zijn verrezen.

Tweevoeter zegt: maak er een snelfietspad van, ideaal voor elektrische fietsen. En naast het fietspad een onverhard pad voor tweevoeters, met hier en daar informatiepanelen als herinnering aan vroeger tijden.

Routebeschrijving

  1. Startpunt: Sint-Janskerk in Liempde.
  2. Met de rug naar de kerk toe: RA, Dorpsstraat in.
  3. Bocht naar R volgen.
  4. Bij T-splitsing LA, vrijwel meteen RA, ‘Kerkpad door Smalder’.
  5. Pad gaat over in graspad.
  6. Bij einde kerkenpad LA (Smaldersestraat).
  7. Straat gaat over in halfverhard grindpad.
  8. Bij gemeentebord schuin R, berm langs verharde weg volgen (Molendijk).
  9. Bij geel paaltje RA graspad. Dit pad blijft op enige afstand de weg volgen.
  10. Na 200 m, vlak voor brug over de Dommel, gaat pad weer terug naar de weg.
  11. Weg oversteken en aan overkant onverhard pad over een veld volgen, Dommel aan rechterhand houden.
  12. Draaihekje passeren en schuin R over grasveld naar volgend draaihekje.
  13. Trappetje omhoog en RA. Dit is het Duitse Lijntje.
  14. Spoorbrug over de Dommel en spoor vervolgen.
  15. Na 200 m aan je rechterhand een informatiebord en een kunstwerk.
  16. Asfaltweg kruisen en voormalige station aan je linkerhand passeren.
  17. Passeer een draaihekje, nog steeds spoorlijn volgen.
  18. Na ongeveer 1 km passeer je opnieuw een draaihekje. Rechts zie je café ’t Groene Woud.
  19. Route gaat hier LA de spoorlijn over (Savendonksestraat).
  20. Na 350 m, vlak voorbij een woonhuis aan je linkerhand, RA, langs paaltje met markeringen.
  21. Gelijk weer R en verderop met de bocht mee naar L, graspad langs prikkeldraad.
  22. Passeer twee houten klaphekken.
  23. Volg de bocht naar L.
  24. Na 250 m bij houten bankje, infopaneel en schutskooi schuin R en meteen daarna bij 4-sprong RD.
  25. Na flauwe bocht naar R, LA, breed graspad.
  26. Meteen daarna RA, breed graspad.
  27. Na 200 m met bocht mee naar L.
  28. Gelijk daarna RA, smal kronkelend bospaadje.
  29. Na 100 m bij splitsing RA.
  30. Je passeert een heideveldje.
  31. Bij T-splitsing LA, rooster en slagboom passeren.
  32. Na 150 m RA langs roestig hek.
  33. Na 50 m LA onopvallend bospaadje in, met greppel aan rechterhand.
  34. Na 100 m bij 3-sprong schuin RA, ander paadje tussen 2 greppels in.
  35. Dit paadje 600 m volgen tot opnieuw een roestig hek.
  36. Bij T-splitsing LA.
  37. Bij 3-sprong R aanhouden.
  38. Bij einde bospad RA (Boxtelseweg). Let op: hier wordt soms veel te hard gereden.
  39. Na 100 m LA (Hoge Beek).
  40. Na 350 m m zie je aan de rechterkant weer de restanten van het Duitse Lijntje in het zicht komen.
  41. Bij einde bospad RA klinkerweg (Hofstad), over het spoorlijntje heen (of wat er nog van over is).
  42. Na 500 m, net voorbij een zijweg aan de linkerhand (Heiweg), RA zandpad (Stok).
  43. Bocht naar L volgen.
  44. Woonerf passeren, bocht naar R volgen.
  45. Bij 3-sprong R aanhouden.
  46. Na 150 m houdt het asfalt op. Hier LA, onverhard pad.
  47. Bij T-splitsing RA (Horst).
  48. Zodra de weg een flauwe bocht naar L maakt, scherp LA, zijweg in, eveneens verhard (Roest).
  49. Gemeentebordje Olland passeren, afslag naar L negeren, RD.
  50. Waar de weg afbuigt naar R, RD, bruggetje over, graspad volgen (Locht).
  51. Bocht naar R volgen, bij 3-sprong R aanhouden.
  52. Pad eindigt bij een klinkerweg (Pastoor Smitsstraat), hier LA en na 50 m weer RA klinkerweggetje volgen (Karthuizerweg).
  53. Bij 3-sprong L aanhouden (Morgenstraatje).
  54. Weggetje gaat over in halfverhard grindpad.
  55. Bij 3-sprong R aanhouden.
  56. Na 200 m opletten: je passeert links een van de mooiste plekjes van de hele Dommel. Er zijn hier bankjes.
  57. Bij T-splitsing LA fietspad (Karthuizerweg).
  58. Na 350 m RA, breed onverhard pad tussen akkers door.
  59. Na 300 m bij 4-sprong schuin L.
  60. Na 200 m bij splitsing opnieuw schuin L.
  61. Ongeveer 25 m vóór een T-splitsing bij bosrand scherp LA, graspad.
  62. Bij vennetje R aanhouden (met een beetje geluk zie je aan de andere kant een ree lopen).
  63. Even verderop kom je bij de Dommel.
  64. Hier RA, onverhard pad met Dommel aan linkerhand.
  65. Bochtig bospad steeds blijven volgen.
  66. Na een paar honderd meter gaat bos over in akkers.
  67. Bij T-splitsing LA akkerrand volgen.
  68. Bocht naar R en L volgen.
  69. Bij 3-sprong R aanhouden.
  70. Na 200 m LA, richting Sint-Janspontje.
  71. Met pontje Dommel oversteken (aan de rechterkant het touw waaraan je moet trekken).
  72. Smal paadje vervolgen, gaat over in een breed spoor langs akker.
  73. Pad eindigt bij klinkerstraat, hier RA, direct daarna gaan klinkers over in asfalt.
  74. Voorbij huizenrijtje LA kerkenpad in, hetzelfde pad als op de heenweg.
  75. Einde kerkenpad LA en RA naar kerk.