Wandelroute Drentsche Aa

Deze wandelroute is een ideale kennismaking met Nationaal Park Drentsche Aa. De route is niet lang, maar laat je wel een paar toplocaties zien: het Oudemolense Diep, een van de mooiste beekjes van Drenthe, en de Gasterse Duinen, een uniek heidegebied in Nederland met stuifzand. Plus nog een bonus: een hunebed – en niet zomaar eentje.

Wat maakt deze route bijzonder

  • kronkelende beekjes
  • heide, duinen en een hunebed
  • mooie Drentse esdorpjes

Voor wie is deze wandelroute?

Dit is een redelijk comfortabele wandeling die ook is geschikt is voor gezinnen en minder ervaren wandelaars. Er is voldoende horeca: vlakbij het beginpunt in Oudemolen en onderweg in Gasteren. De route kan drassig zijn, maar er is gekozen voor wandelpaden die – voor zover mij bekend – het hele jaar door vrij goed begaanbaar zijn. Trek voor alle zekerheid wel stevige schoenen aan.

Alternatief startpunt

Ben je met het openbaar vervoer? Dan kun je met de bus naar Gasteren en halverwege deze route oppikken. De bus rijdt niet in het weekend.

Nieuw mei 2021

Met dank aan Eduard Camping voor het meedenken bij het ontwerp van de wandelroute en het checken van de routebeschrijving.

In dezelfde regio

Smaakt deze kennismaking naar meer? Kijk dan eens naar de lijnwandeling Westlaren – Assen (19 km) in hetzelfde gebied. Ook die route komt langs het Oudemolense Diep, maar kies voor een ander heidegebied: het Balloërveld. Aan het eind kom je op een mooie manier Assen binnen.

Oudemolense Diep

De Drentsche Aa is een stelsel van beken in Drenthe, die uiteindelijk in Groningen uitkomen. De hoofdader is het Oudemolense Diep. Ter hoogte van Gasteren heet dit beekje nog Gasterse Diep.

Ooit was dit een gebied van moerasbossen. Toen ik 20 jaar geleden voor het eerst dit gebied verkende en af en toe iets te nieuwsgierig buiten de paden kwam, zakte ik een keer tot mijn lies weg in een weiland. Wees gerust, dit zal je nu niet meer overkomen. Maar het geeft wel aan wat voor gebied dit vroeger was. Nog steeds kan het af en toe heel drassig zijn.

Ommekeer

Het scheelde niet veel of dit stroomdallandschap had er nu heel anders uitgezien. In de jaren 60 dreigde het op de schop te gaan door een ruilverkaveling, maar natuurbeschermers wisten dat te voorkomen. Inmiddels heeft Staatsbosbeheer meer dan 2000 ha in bezit.

Langs het Oudemolense Diep zijn mooie blauwgraslanden ontstaan met orchideeën. Indrukwekkend: meer dan de helft van alle plantensoorten in Nederland vind je hier terug.

Roestig water

Op sommige plassen langs het wandelpad lijkt het wel alsof er olie op het water drijft. Er is iets anders aan de hand: het gaat om ijzerrijk kwelwater dat hier naar boven komt en gaat roesten zodra het in aanraking komt met zuurstof. Bij dit roestige water zie je soms ook een vliesje. Dat vliesje komt door bacteriën die zich hier prima vermaken.

Gasterse Duinen

De Gasterse Duinen, tussen Gasteren en Oudemolen, is een golvend heidegebied waar ook stuifzand en vennetjes voorkomen. Het is een van de mooiste stuifzandgebieden van Nederland. En ook de ligging is uniek: het ligt ingeklemd tussen het Gasterse Diep, het Oudemolense Diep en het Anlooër Diepje.

Voor mij is dit stuifzandgebied een van de mooiste voorbeelden in Nederland van wat helder en consequent natuurbeheer kan opleveren. In de jaren 90 kwam ik hier als Pieterpad-loper voor het eerst langs. Het was toen nog amper toegankelijk. Vanaf de zijlijn zag het er ook nog niet zo indrukwekkend uit. Het was volgroeid met het pijpenstrootje, een soort gras dat vaak heide overwoekert.

Sindsdien zijn de Gasterse Duinen alleen maar mooier geworden. Dankzij begrazing door Schoonebeker-schapen en Schotse Hooglanders is de heide weer terug. En fijn voor wandelaars: ook zij mogen dit natuurgebied nu betreden. Maar dan wel zonder hond, want honden worden hier geweerd.

Ontstaan Gasterse Duinen

De Gasterse Duinen dateren uit de voorlaatste ijstijd, bijna 200.000 jaar geleden. Toen heersten er nog flinke zandstormen. Diepe smeltwatergeulen raakten opgevuld met zand. Op sommige plaatsen ontstonden zandheuveltjes.

Vennen

Aan de westkant van de Gasterse Duinen liggen een paar vennen, het Voorste en Achterste Veen. Lang geleden – meer dan 100.000 jaar terug – liep hier het Gasterse Diep, het hogergelegen deel van het Oudemolense Diep. Die stoof 10.000 jaar geleden geleidelijk dicht en deze vennen bleven over.

Bijzondere planten

  • veldbies
  • blauwe knoop
  • klokjesgentiaan
  • veenmos
  • lavendelheide
  • kleine veenbes
  • brede orchis
  • ronde zonnedauw
  • dopheide

Bijzondere vogels

  • dodaars
  • zomertaling
  • nijlgans en andere ganzen

Meer natuur

Verder opvallend is de wilde gagel, een struik die vaker voorkomt in veengebieden en vochtige heide. Gagelstruiken kunnen 1 tot 1,5 m hoog worden. In het voorjaar zitten ze vol katjes. Die hebben een opvallende geur zodra je ze fijnwrijft.

Voor recente natuurwaarnemingen: waarneming.nl/locations/229134/

Hunebed D10

Het hunebed in Gasterse Duinen, aangeduid met D10, is 1 van de mooiste van heel Drenthe. Hier kwamen vroeger veel reizigers langs die nog nooit eerder een hunebed hadden gezien. En dit is niet zomaar een hunebed: ooit werd het De Kut van de Duivel genoemd. Op de stenen zouden levende mensen geofferd worden.

Hunebed D10 stamt vermoedelijk uit de trechterbekercultuur en is niet meer compleet. Van de 4 dekstenen zijn er nog 2 over. Verder heeft het 7 draagsteunen en 2 sluitstenen.

Oude handelsroute door de Gasterse Duinen

Hunebed D10 ligt aan een voormalige hoofdroute van Coevorden naar Groningen. Ten noorden van de hunebed kun je nog karrensporen uit de middeleeuwen zien. Hier reden paard & wagen en postkoetsen over. Door dit verkeer kon het gebied niet dichtgroeien, wat zandverstuivingen in de hand werkte.

Later kwam de handelsroute oostelijker te liggen, richting de Hondsrug. Het duingebied groeide alsnog dicht, voor een deel met veen. Dat veen bleek later weer nuttig voor turfwinning. Het Voorste en Achterse Veen werden afgegraven. Daardoor ontstonden de 2 vennen.

Meer weten over de Drentsche Aa

Kaartje en gps

Routebeschrijving Gasterse Duinen & Oudemolense Diep

  1. Vanaf de parkeerplaats LA, verharde weg.
  2. Na 250 m, na een flauwe bocht naar links, bij ANWB-paddenstoel 23560, RA, fietspad.
  3. Na 800 m, bij bocht naar links, RA, zandpad (langs bordje privé-terrein).
  4. Pad  vervolgen tussen veld (links) en Oudemolense Diep (rechts).
  5. Bij 3-sprong RA, langs blauwe markering, paadje over weiland.
  6. Steek de smalle houten brug over het Oudemolense Diep over.
  7. Ga schuin R, rood-witte markering. (De rood-witte markering is van het Pieterpad. Deze route volgt het Pieterpad tot in Gasteren, punt 28.)
  8. Bij kruising: RD.
  9. Volgende kruising: RA en bosrand volgen.
  10. Bij 3-sprong RA, vlonderpad.
  11. Volg bocht naar L.
  12. Na 100 m RA, graspad tussen veld (links) en bomenrij (rechts).
  13. Pad buigt af naar L. Zijpad naar rechts negeren.
  14. Bij T-splitsing LA.
  15. Na 250 m schuin R, over veerooster naar Gasterse Duinen.
  16. Bij Y-splitsing R aanhouden.
  17. Bij volgende Y-splitsing, bovenop heuveltje, LA.
  18. Op T-splitsing na hunebed (D10) LA.
  19. Wildrooster passeren, fietspad oversteken en schuin R onverhard pad door Gasterse Duinen vervolgen.
  20. Na 300 m bij kruising met ander pad RD.
  21. Aan het eind, bij open veld, RA. Je verlaat de Gasterse Duinen.
  22. Bij 3-sprong, aan de rand van bebouwde kom, RD, open veld aan rechterhand.
  23. Onverhard pad wordt klinkerweg.
  24. Bij volgende 3-sprong schuin R (Zandkampen), straatje met bomen aan beide kanten.
  25. Aan het einde LA, bredere straat (Oudemolenseweg).
  26. Na 150 m ben je bij de brink.
  27. Bij kruising RA, voor pannenkoekenrestaurant langs.
  28. Bij volgende kruising RA (Gagels). Hier verlaat je het Pieterpad.
  29. Volg flauwe bochten naar L en naar R.
  30. Bij 3-sprong RD.
  31. Verharde weg gaat over in breed akkerpad.
  32. Volg flauwe bocht naar L.
  33. Bij scheve kruising RD.
  34. Via houten bruggetje het Gasterse Diep oversteken. (Zo heet het Oudemolense Diep bij Gasteren.)
  35. Je passeert 2x een rij bomen. Na de 2e keer bij een kruising RA, langs veld (links) en bos (rechts).
  36. Het pad steekt via een bomenstrook door naar een volgend veld.
  37. Na 300 m zijpad naar rechts negeren, RD aanhouden, het pad buigt lichtjes af naar L.
  38. Na 200 m bij T-splitsing RA, langs houten hek, breed pad richting bomenstrook.
  39. Via houten brug Gasterse Diep oversteken.
  40. Bij T-splitsing LA, breed zandpad.
  41. Bij bocht naar rechts RD, bospaadje langs blauwe markering.
  42. Kronkelig bospaadje volgen, blauwe markering aanhouden.
  43. Na 300 m een fraai uitzichtpunt met een bankje, pal langs het water. (Het Gasterse Diep heet hier ondertussen weer Oudemolense Diep.)
  44. Bij 4-sprong RD, bospaadje vervolgen.
  45. Paadje komt uit op veld. Dit veld zoveel mogelijk aan de rechterhand houden.
  46. Volg het pad tot aan verharde weg.
  47. Vlak daarvoor LA, bruggetje over Oudemolense Diep en over vlonderpad.
  48. Bij kruispunt RA, vlonderpad verlaten en over verharde weg verder, bordje ‘P Molensteeg’ volgen.