Wandelroute vanuit Epen langs de Geul

Wat maakt deze wandelroute bijzonder

  • het schitterende Geuldal: ooit door stichting Natuur & Milieu uitgeroepen tot ‘vijfsterrenlandschap’
  • fraaie glooiende heuvels
  • grenspaal 14: hier komt de Belgische taalgrens uit bij de Nederlandse grens

Inkorten

Je kunt de route 2 km korter maken door het bezoekje aan grenspaal 14 te skippen. Gebruik onderstaand kaartje.

In dezelfde omgeving

Smaakt het Geuldal naar meer? Kijk dan eens naar de wandelroute Geuldal & Gerendal, start en eind NS-station Schin op Geul.

De verhalen achter deze wandelroute

Het Geuldal

Een zwerftocht door Arcadië – zo zou je een wandeltocht in het Geuldal gerust kunnen noemen. Wandelen met prachtige vergezichten, heggen, vakwerkhuizen en watermolens. Langs graslanden met orchideeën en kabbelende beken, omzoomd door populieren en appelbomen met maretak (mistletoe).
Door dit Arcadische landschap slingert de Geul. Maar liefst 130 zijbeken monden hier uit. Al 8000 jaar geleden vestigden zich hier mensen. Daarmee is de regio een van de langst bewoonde van Nederland. Maar het Geuldal is onvoorstelbaar veel ouder dan dat. Deze wandelroute komt langs de Heimansgroeve bij Cottessen. Daar zie je bodemlagen uit het Carboon aan de oppervlakte. Die lagen zijn maar liefst 300 miljoen jaar oud.
Langs de snelstromende Geul kun je bijzondere vogels spotten als de ijsvogel en gele kwikstaart. Verder komen zwart-gele vuursalamanders en vroedmeesterpadden voor. Nergens in Nederland vind je zoveel soorten orchideeën, bijen, vleermuizen en amfibieën.

Zink

Naast mergel, kalk, leem en löss zit ook zink in de bodem. Afkomstig van de Belgische zinkmijnen in Plombière uit de tweede helft van de 19e eeuw. Deze verontreiniging heeft ook onverwachts positieve gevolgen voor de natuur. Zink remt de groei van veel planten af, maar niet van allemaal. Daardoor hebben het gele zinkviooltje, zinkboerenkers en zinkblaassilene hier opeens alle ruimte. Deze zinkflora is zeldzaam. Natuurmonumenten probeert de zinkweides in deze regio zoveel mogelijk te behouden. Vooral het zinkviooltje is goed te herkennen: het heeft opvallend gele bloemen en bloeit van mei tot juli.

Taalgrens

De taalgrens tussen Vlaanderen en Wallonië – daarvoor moet je toch eerst een stuk door Vlaanderen reizen om er te komen? Nee, dat hoeft niet. Zuid-Limburg ligt namelijk zó zuidelijk dat je letterlijk naar de Belgische taalgrens toe kunt lopen zonder ons land te verlaten.
Op 3 plaatsen raakt de Vlaams-Waalse taalgrens de Nederlandse grens: 2 keer vlakbij Maastricht en nog een keer hier, ten zuiden van Epen. Een beetje een drielandenpunt dus, maar dan anders. Vooral ook veel soberder – zonder parkeerplaats, horeca en doolhof, zoals op de Vaalserberg. Dit alternatieve drielandenpunt bestaat feitelijk uit niet meer dan een grenspaal. Als je niet beter wist, zou je hier straal voorbij lopen.
Wist je trouwens dat die taalgrens al 10 eeuwen oud is – dus nog veel ouder dan België (1830) zelf – en in al die jaren niet zo gek veel is gewijzigd? Taalgrenzen houden het opvallend vaak langer vol dan landsgrenzen.

Eli Heimans

Hierboven viel de naam Heimansgroeve al even. Vernoemd naar onderwijzer en natuurbeschermer Eli Heimans (1861-1914). Zijn naam is minder bekend dan van Jac.P. Thijsse, maar samen waren ze de oprichters van het tijdschrift De Levende Natuur. Een mooi verhaal over het leven van Eli Heimans: www.zuiderlucht.eu.

Kaartje en gps


Inkorting: 9 km

Routebeschrijving

Hieronder de beschrijving van de hoofdvariant (11 km). Voor een inkorting van 2 km: gebruik het kaartje hierboven.

  1. Met de rug naar Sint-Paulusbekeringkerk: RA (Wilhelminastraat).
  2. Derde straat RA (Heerstraat).
  3. Na 200 m LA (Witsebornsweg).
  4. Asfaltweg gaat over in grindpad.
  5. Bij 3-sprong LA.
  6. Bij kruising RA, halfverhard pad richting bosrand.
  7. Bij 3-sprong aan bosrand, LA, bosrand volgen.
  8. Zijpad naar links negeren.
  9. Bij T-splitsing RA en verderop bocht naar L volgen.
  10. Na 30 m bij V-splitsing R aanhouden, bospad omhoog het bos in.
  11. Bij 3-sprong aan de rand van heideveld RD, bosrand links, heide rechts.
  12. Bij 5-sprong schuin L aanhouden, slagboom passeren, daarna bocht naar L volgen.
  13. Na 200 m bij V-splitsing R aanhouden. Rechts zie je tussen de bomen door een weiland. De bosrand is de grens met België.
  14. Na 700 m bosrand volgen kom je bij grenspaal 14. Deze grenspaal is het begin/eind van de Belgische taalgrens, zie boven. (Let op: eerst passeer je nog grenspaal 15, dus let op de nummers. Grenspaal 14 is in de hoek van het weiland rechts.)
  15. Bij grenspaal 14 LA, rechte boslaan met populieren.
  16. Bij 2 kruisingen RD, daarna bocht naar L volgen.
  17. Bospad wordt smaller en loop door een geul. Je nadert de andere kant van het bos.
  18. Aan het eind bij bosrand en informatiebord R aanhouden, halfverhard pad naar het dal met heggen aan weerszijden.
  19. Aan het eind RA, asfaltweg (Morgensweg).
  20. Aan het eind bij kruising met andere weg RD, draaihekje passeren, graspad omhoog, langs afrastering.
  21. Draaihekje passeren, L aanhouden, langs afrastering.
  22. Bocht naar R volgen en langs volgend draaihekje.
  23. Bij grindpad naast boerderij LA.
  24. Bij T-splitsing RA en daarna bij V-splitsing L aanhouden.
  25. Bocht naar L volgen.
  26. Asfaltweg eindig bij boederij, hier RA, onverhard pad langs draaihekje, paadje langs akker volgen (Elzevoetpad).
  27. Weer een draaihekje passeren en haakse bocht naar L volgen, dwars door een weiland. Rechts zie je een klein beekje, de Elzeveldlossing.
  28. Na 400 m bij 3-sprong en draaihekje RA, nog steeds beekje aan rechterhand.
  29. Volgend draaihekje passeren en R aanhouden.
  30. Links zie je de Geul, rechts een heel klein stroompje (tenzij drooggevallen).
  31. Watertje oversteken via steenblokken, pad langs de Geul blijven volgen, afrastering rechts.
  32. Pad maakt een draai naar L en verderop naar R.
  33. Bij lang bruggetje LA, Geul oversteken en LA, halfverhard pad richting hoeves.
  34. Draaihekje links van toegangshek passeren.
  35. Bij V-splitsing, 100 m voorbij de hoeves, kun je zowel L als R aanhouden, want uiteindelijk komen ze weer bij elkaar. Links blijf je dichter bij de Geul, rechts ga je iets omhoog en heb je meer uitzicht (vooral in de maanden zonder bladeren aan de bomen). Maak zelf een keuze.
  36. Als je voor R hebt gekozen: na 200 m kom je bij een 3-sprong, hier LA en je komt weer bij de Geul uit.
  37. Brede grascorridor langs de Geul blijven volgen, totdat je na 600 m bij een bruggetje over de Geul uitkomt. Hier RA, en verderop langs draaihekje.
  38. Bochtig paadje volgen en na 250 m LA, langs overbodig draaihekje, smal bospaadje langs afrastering.
  39. Dit paadje komt uit bij een open veld, volg gewoon het pad omhoog, flauwe bocht naar R en naar L.
  40. Bij een T-splitsing, vlakbij een bocht in een asfaltweg rechts, LA, draaihekje.
  41. Open veld aan de rechterkant naar beneden volgen.
  42. Bij T-splitsing LA. Je komt bij een molen met waterrad.
  43. Langs draaihekje en voorbij bruggetje R aanhouden, de binnenplaats dwars oversteken en aan de andere kant via bruggetje verlaten.
  44. Bij T-splitsing RA, breed pad langs de andere kant van de Geul.
  45. Dit pad komt uiteindelijk uit bij een asfaltweg, schuin tegenover herberg De Smidse.
  46. Hier oversteken en RD (Molenweg).
  47. Flauwe bocht naar L en R volgen.
  48. Bij 3-sprong LA, geasfalteerd voetpad (Terpoortenerkerkpad).
  49. Dit pad eindigt bij de Wilhelminastraat, hier RA en terug naar startpunt.