Wandelroute Bornia & Heidestein (12,5 km)

Spannende tunneltjes, verstilde vennen, overblijfselen van een spoorlijn, je komt het allemaal tegen onderweg. Na de hectiek van het station is de rust van Landgoed Bornia en Heidestein een verademing. En dat in het midden van het land!

Uitgestrekte bossen en glooiende heidevelden met Drentse heideschapen zijn het decor van deze wandeling. En dan opeens liggen daar de restanten van een oud perron. Reed hier ooit een trein? En waarom zijn die wandeltunnels – je loopt er tweemaal doorheen – aangelegd? Ga op pad en ontdek de heldere antwoorden op deze mysterieuze vragen.

Neem je de kinderen mee? Van deze route is er ook een variant voor kids (en hun ouders).

Heidestein

In de 19de eeuw was dit deel van de Utrechtse Heuvelrug een kale vlakte met heidevelden en zandverstuivingen. Het landgoed is pas honderd jaar geleden aangelegd, toen het in handen kwam van de Familie de Wetstein Pfister. Er werden douglassparren geplant, windmolens gebouwd en er verrees een theehuis met ijskelder. De familie liet vennen en kanaaltjes graven en legde zelfs een spoorlijn aan. Het landgoed kreeg de naam Heidestein, omdat het voornamelijk met heide was begroeid. Het grote witte landhuis dat de familie bewoonde is in 1939 geheel afgebrand toen het door het Nederlandse leger werd opgeëist. Sinds 1974 is Heidestein eigendom van het Utrechts Landschap. Samen met de aangrenzende gebieden Bornia en Noordhout vormt het een natuurgebied van 637 hectare. Drentse heideschapen eten er gras en jonge boompjes, zodat de heide niet dichtgroeit.

Spoorlijn

De Familie de Wetstein Pfister beschikte over een eigen (smal)spoorlijntje. Het personeel vervaardigde zelf de open houten rijtuigen, die werden gebruikt voor plezierritjes over het landgoed. Ook heeft de lijn dienst gedaan voor het vervoer van goederen naar en van de kalkzandsteenfabriek aan de rand van Zeist. Het lijntje was in gebruik tussen 1920 en 1958. Daarna werd de spoorlijn opgebroken. Een van de rijtuigen is bewaard gebleven; het is nu te zien in het Nationaal Smalspoormuseum in het Zuid-Hollandse Valkenburg. De restanten van de oude, verweerde perronnetjes zijn nog terug te vinden in het bos; de route komt erlangs.

Tunnels

In het kader van de werkverschaffing liet de heer de Wetstein Pfister, vlakbij de voormalige villa Heidestein, een grote vijver graven met in het midden een eiland. Tussen villa en vijver liet hij een wal opwerpen van de overgebleven grond. Om van het huis naar de vijver te komen, legde hij drie tunnels aan: twee wandeltunnels en een vaartunnel. Beide wandeltunnels zijn opgenomen in deze route. Huize Heidestein is in 1939 helaas door brand verwoest. Het in chaletstijl gebouwde theehuis aan de vijver staat er nog wel; achter de deur bevindt zich een ijskelder.

De Breul

Het laatste deel van de route gaat door buitenplaats De Breul. Het werd voor het eerst in de geschriften vermeld in 1413. Vanaf 1551 kwam het landgoed, dankzij het huwelijk van de toenmalige eigenaresse Anna van Buren met Willem van Oranje, in handen van de Oranjes. In de 19de eeuw werd De Breul door landschapsarchitect Zocher omgetoverd tot een echte buitenplaats. De door hem aangelegde slingervijver en de boogbrug zijn er nog steeds.
In 1993 is het landgoed aangekocht door het Utrechts Landschap. Het landhuis en de omliggende gebouwen zijn nu in gebruik als kantoor.

Bornia vanuit de lucht


(maker: Hans Sc)

Horeca

In Driebergen en Austerlitz.

Update januari 2022

Route nagelopen en routebeschrijving gecheckt.

6 reacties

  1. Gerard Tenpierik avatar
    Gerard Tenpierik

    Bij punt 13: Dit was geen spoorbrug maar een brug die de verschillende afslagplaatsen van een voormalig golfterrein verbond.
    Bij punt 20: Dit is geen ven maar het voormalige zwembad van Bornia. Hier stond vroeger een “pagode” met badhokjes

    1. Wessel Zweers avatar
      Wessel Zweers

      Dank voor je reactie. Heb je bronnen aan de hand waarvan ik deze 2 feiten kan checken? Dan ga ik met de auteur overleggen en zo nodig in de tekst aanpassen.

  2. Alice avatar
    Alice

    Is er een gpx of kml van deze route?

    1. Wessel Zweers avatar
      Wessel Zweers

      Klik op de link onder het kaartje en via Komoot kun je de route downloaden, ook de gps-track. Wel even eenmalig registreren. Dat is eenmalig en gratis.

  3. Renee avatar
    Renee

    Vrijdag 16 augustus 2019 deze prachtige wandeling gelopen. Pas op! De situatie rondom het station Driebergen Zeist is op dit moment chaotisch. Het busstation is verhuisd naar de andere kant van het station, dus je wandeling begint aan de kant van de P+R. Wij gingen linksaf langs de graafwerkzaamheden, tot bij de Hoofdstraat N225, die overgestoken en daar even naar rechts, het eerste pad links ingeslagen waar het bord “Utrechts Landschap en landgoed Bornia” staat. Een soort park met een koepeltje op een heuveltje aan je linkerkant. Dit pad helemaal uitlopen tot je op het (asfalt)fietspad komt, langs het spoor, waarover gesproken wordt bij 1. Daarna route oppakken.
    Het is een schitterende wandeling, vooral als de hei bloeit. Wij zijn naar Austerlitz gelopen en hebben daar de bus terug genomen naar Driebergen Zeist..

  4. Rik avatar
    Rik

    Na de korte versie met onze kinderen gelopen te hebben, wilden we deze langere route ook wel eens lopen (zonder kinderen dus). Een heel afwisselende wandeling, duidelijk beschreven. Soms wel goed opletten met al die verschillende bospaden. Maar met de kaart erbij kom je er wel uit. Handig dat je meteen bij het station kunt beginnen. Heb nooit geweten dat je vanaf Driebergen meteen het bos in kunt lopen!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Spannende tunneltjes, verstilde vennen, overblijfselen van een spoorlijn, je komt het allemaal tegen onderweg. Na de hectiek van het station is de rust van Landgoed Bornia en Heidestein een verademing. En dat in het midden van het land!

Uitgestrekte bossen en glooiende heidevelden met Drentse heideschapen zijn het decor van deze wandeling. En dan opeens liggen daar de restanten van een oud perron. Reed hier ooit een trein? En waarom zijn die wandeltunnels – je loopt er tweemaal doorheen – aangelegd? Ga op pad en ontdek de heldere antwoorden op deze mysterieuze vragen.

Neem je de kinderen mee? Van deze route is er ook een variant voor kids (en hun ouders).

Horeca

In Driebergen en Austerlitz.

Update januari 2022

Route nagelopen en routebeschrijving gecheckt.

6 reacties

  1. Gerard Tenpierik avatar
    Gerard Tenpierik

    Bij punt 13: Dit was geen spoorbrug maar een brug die de verschillende afslagplaatsen van een voormalig golfterrein verbond.
    Bij punt 20: Dit is geen ven maar het voormalige zwembad van Bornia. Hier stond vroeger een “pagode” met badhokjes

    1. Wessel Zweers avatar
      Wessel Zweers

      Dank voor je reactie. Heb je bronnen aan de hand waarvan ik deze 2 feiten kan checken? Dan ga ik met de auteur overleggen en zo nodig in de tekst aanpassen.

  2. Alice avatar
    Alice

    Is er een gpx of kml van deze route?

    1. Wessel Zweers avatar
      Wessel Zweers

      Klik op de link onder het kaartje en via Komoot kun je de route downloaden, ook de gps-track. Wel even eenmalig registreren. Dat is eenmalig en gratis.

  3. Renee avatar
    Renee

    Vrijdag 16 augustus 2019 deze prachtige wandeling gelopen. Pas op! De situatie rondom het station Driebergen Zeist is op dit moment chaotisch. Het busstation is verhuisd naar de andere kant van het station, dus je wandeling begint aan de kant van de P+R. Wij gingen linksaf langs de graafwerkzaamheden, tot bij de Hoofdstraat N225, die overgestoken en daar even naar rechts, het eerste pad links ingeslagen waar het bord “Utrechts Landschap en landgoed Bornia” staat. Een soort park met een koepeltje op een heuveltje aan je linkerkant. Dit pad helemaal uitlopen tot je op het (asfalt)fietspad komt, langs het spoor, waarover gesproken wordt bij 1. Daarna route oppakken.
    Het is een schitterende wandeling, vooral als de hei bloeit. Wij zijn naar Austerlitz gelopen en hebben daar de bus terug genomen naar Driebergen Zeist..

  4. Rik avatar
    Rik

    Na de korte versie met onze kinderen gelopen te hebben, wilden we deze langere route ook wel eens lopen (zonder kinderen dus). Een heel afwisselende wandeling, duidelijk beschreven. Soms wel goed opletten met al die verschillende bospaden. Maar met de kaart erbij kom je er wel uit. Handig dat je meteen bij het station kunt beginnen. Heb nooit geweten dat je vanaf Driebergen meteen het bos in kunt lopen!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Heidestein

In de 19de eeuw was dit deel van de Utrechtse Heuvelrug een kale vlakte met heidevelden en zandverstuivingen. Het landgoed is pas honderd jaar geleden aangelegd, toen het in handen kwam van de Familie de Wetstein Pfister. Er werden douglassparren geplant, windmolens gebouwd en er verrees een theehuis met ijskelder. De familie liet vennen en kanaaltjes graven en legde zelfs een spoorlijn aan. Het landgoed kreeg de naam Heidestein, omdat het voornamelijk met heide was begroeid. Het grote witte landhuis dat de familie bewoonde is in 1939 geheel afgebrand toen het door het Nederlandse leger werd opgeëist. Sinds 1974 is Heidestein eigendom van het Utrechts Landschap. Samen met de aangrenzende gebieden Bornia en Noordhout vormt het een natuurgebied van 637 hectare. Drentse heideschapen eten er gras en jonge boompjes, zodat de heide niet dichtgroeit.

Spoorlijn

De Familie de Wetstein Pfister beschikte over een eigen (smal)spoorlijntje. Het personeel vervaardigde zelf de open houten rijtuigen, die werden gebruikt voor plezierritjes over het landgoed. Ook heeft de lijn dienst gedaan voor het vervoer van goederen naar en van de kalkzandsteenfabriek aan de rand van Zeist. Het lijntje was in gebruik tussen 1920 en 1958. Daarna werd de spoorlijn opgebroken. Een van de rijtuigen is bewaard gebleven; het is nu te zien in het Nationaal Smalspoormuseum in het Zuid-Hollandse Valkenburg. De restanten van de oude, verweerde perronnetjes zijn nog terug te vinden in het bos; de route komt erlangs.

Tunnels

In het kader van de werkverschaffing liet de heer de Wetstein Pfister, vlakbij de voormalige villa Heidestein, een grote vijver graven met in het midden een eiland. Tussen villa en vijver liet hij een wal opwerpen van de overgebleven grond. Om van het huis naar de vijver te komen, legde hij drie tunnels aan: twee wandeltunnels en een vaartunnel. Beide wandeltunnels zijn opgenomen in deze route. Huize Heidestein is in 1939 helaas door brand verwoest. Het in chaletstijl gebouwde theehuis aan de vijver staat er nog wel; achter de deur bevindt zich een ijskelder.

De Breul

Het laatste deel van de route gaat door buitenplaats De Breul. Het werd voor het eerst in de geschriften vermeld in 1413. Vanaf 1551 kwam het landgoed, dankzij het huwelijk van de toenmalige eigenaresse Anna van Buren met Willem van Oranje, in handen van de Oranjes. In de 19de eeuw werd De Breul door landschapsarchitect Zocher omgetoverd tot een echte buitenplaats. De door hem aangelegde slingervijver en de boogbrug zijn er nog steeds.
In 1993 is het landgoed aangekocht door het Utrechts Landschap. Het landhuis en de omliggende gebouwen zijn nu in gebruik als kantoor.

Bornia vanuit de lucht


(maker: Hans Sc)