Wandelroute Coldenhove, Loenermark & Zilvense Heide (10 km)
LENGTE 10 km
TYPE rondje
REGIO Gelderland
BEGIN Eerbeek, bushalte Landal Coldenhove
EIND idem
HONDEN aangelijnd toegestaan
LANDSCHAP bos | heide | Veluwe
MAKER Menno Zeeman | Sietske de Vet
LAATSTE UPDATE 20210131
Coldenhove is een uitgestrekt landgoed waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 14e eeuw. Vroeger draaiden de papiermolens hier op volle toeren. Nu kun je er heerlijk wandelen door stille naald- en loofbossen die worden afgewisseld door golvende heidevelden: Loenermark en de Zilvense Heide. De herder vertoeft hier dagelijks met zijn kudde heideschapen én koeien.
In het bos wemelt het van de wilde zwijnen. Toch moet je voor een ontmoeting met een zwijn geluk hebben. De route doorkruist zijn leefgebied, dus de sporen van dit oerbeest – zoals omgewroete aarde – zijn in elk geval te zien.
Deze korte wandeling is geschikt voor jong en oud. Neem de tijd om de schaapskudde te bekijken, bosbessen te plukken en om naar zwijnen te speuren!
Landgoed Coldenhove
De naam ‘Coldenhove’ is tegenwoordig vooral bekend van vakantiepark Landal GreenParks. Maar het uitgestrekte landgoed is veel ouder: al in 1300 lieten de heren van Gelre hier een jachtslot bouwen met de naam ‘Koldenhave’. Het slot lag op de plek waar nu een papierfabriek (Stork) staat.
In 1700 kochten Koning Willem III en zijn vrouw Mary Stuart kasteel Koldenhave voor een bedrag van 17.000 Nederlandse guldens. In deze periode was Willem ook koning van Engeland (Glorious Revolution). De aankoop van buitenplaatsen op de Veluwe paste in de strategie van Oranje-stadhouders om hun machtsbasis in Gelderland te versterken.
Helaas brandde het kasteel een jaar later tot de grond toe af. Het afgebrande jachtslot Coldenhove werd nooit herbouwd, mede omdat Willem III kort daarna overleed. Zo bleef dit deel van de Veluwe een open heidegebied in plaats van een statig landgoed.
Wild zwijn
De hekken en wildroosters rond het bungalowpark Coldenhove staan er niet voor niets. In de directe omgeving van het park houdt zich een grote groep wilde zwijnen op.
Wilde zwijnen kunnen uitzonderlijk goed ruiken; hun reukvermogen is 100 keer beter dan dat van mensen. Zelfs onder dikke sneeuw weten ze voedsel te vinden. Na eeuwen van bejaging is de populatie wilde zwijnen sinds de 20e eeuw weer toegenomen op de Veluwe. Ze profiteren van milde winters en het bijvoeren door jagers in bepaalde gebieden.
Tegen de avond is de kans op een ontmoeting het grootst. Overdag voelen de dieren zich meestal niet veilig genoeg om op pad te gaan. Maar tegen de schemering krijgen ze honger en gaan ze op zoek naar voedsel. Dat doen ze door in de grond te wroeten om zo knollen en wortels op te sporen. Ze eten ook noten, insectenlarven en aas. Leuk en nuttig in het bos, maar beheerders van vakantieparken zijn minder blij met al dat gewroet op hun terrein.
Nog een tip: als je een zwijn ziet, sta dan niet stil, maar loop gewoon door. Toegegeven, dat valt niet mee. Maar als je stilstaat en kijkt, dan zullen de zwijnen meteen op de vlucht slaan.
Bosbessen
Op de Loenermark en de Zilvense Heide groeien opvallend veel bosbessen. Vroeger trokken mensen uit de omliggende dorpen in de zomer het bos in om bosbessen te plukken, niet alleen voor eigen consumptie, maar ook om te verkopen op lokale markten.
De rode bosbes, ook wel vossebes genoemd, bloeit twee keer per jaar: tegen het eind van de lente en in de herfst. De rode bessen smaken nogal wrang, maar ze zijn wel goed geschikt voor het maken van compote. Bosbessen en vossebessen staan bekend om hun hoge gehalte aan antioxidanten en vitamine C. Ze werden vroeger ook medicinaal gebruikt.
Schaapskudde
Iedere dag graast er een kudde schapen op de heidevelden van de Loenermark en de Zilvense Heide. De schapen zijn belangrijk voor het behoud van de heide. Zonder begrazing zou de heide langzaam dichtgroeien met berken, dennen en grassen. Zo zorgen de schapen ervoor dat jonge boompjes geen kans krijgen.
De kudde bestaat uit Veluwse heideschapen. Dat is een groot en hoogbenig schaap met vrij grote oren en een lange staart. De rammen hebben vaak kleine, knopvormige horens, terwijl de ooien ongehoornd zijn.
Schaapskuddes hadden vroeger ook een economische functie: de mest (vermengd met heideplaggen) werd gebruikt op akkers in de omgeving, vooral voor de arme zandgronden van de Veluwe.
Sinds 2008 wordt de heide ook begraasd door een tiental heidekoeien. Dit ras lijkt sprekend op de zwart-witte Hollandse koe, maar is wat kleiner en goed bestand tegen regen en koude. De koeien houden de heide in stand en zijn daarom geliefd bij natuurbeheerders. Iedere avond keert de herder met zijn schapen, koeien en honden terug naar de schaapskooi bij Loenen. De kudde is eigendom van de Stichting Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen.
Papiermolens en fabrieken
De Veluwe was ooit hét centrum van de Nederlandse papierproductie. Door de combinatie van snelstromende beken, schoon water en uitgestrekte bossen (voor lompen en hout als grondstof) groeide de regio uit tot een belangrijk centrum voor papierproductie. Rond 1700 stonden er langs de Veluwse beken wel honderden papiermolens. Ook bij Eerbeek stonden er een paar. Papier uit Eerbeek werd onder andere gebruikt voor belangrijke drukwerken, zoals bijbels en kaarten.
Bij het maken van papier was veel water en waterkracht nodig. Het waterrad werd later vervangen door stoommachines en dieselgeneratoren, maar de papierfabrieken bleven altijd bestaan. Zo staat vlak bij Landal GreenParks nog steeds een papierfabriek van Stork. De bovenloop van de Coldenhovense Beek ligt zo diep omdat deze door mensenhanden is gegraven. Door de beek dieper te maken, kon er meer water doorheen stromen. Dat betekende dat de papiermolens harder konden draaien en dus meer papier konden produceren.
Van de oorspronkelijke tientallen papiermolens rond Eerbeek is tegenwoordig vrijwel niets meer over, op enkele fundamenten en straatnamen na. Wel zijn er in Eerbeek enkele monumenten en informatiepanelen die herinneren aan dit industriële verleden.
Horeca
Landal Greenparks.
Update januari 2021
Route nagelopen, routebeschrijving op 2 punten bijgewerkt, foto’s toegevoegd en gps-track gemaakt.
Bijzonder: op het bospad bij punt 19 ijshaar gezien! IJshaar ontstaat onder specifieke omstandigheden: vochtig hout van bepaalde schimmels in combinatie met temperaturen net onder nul. Dit fenomeen werd pas in 2015 wetenschappelijk verklaard.
4 reacties
-
Prachtige afwisselende route
-
Stukje bij Landal park is wat minder maar de rest van de wandeling is super mooi en grotendeels zeer rustig.
-
Mooie en afwisselende wandeling. Goede beschrijving!
-
20/2/2021
Vandaag hebben we deze wandeling gemaakt. Het eerste en het laatste stukje bij het vakantiepark boeide ons iets minder, maar wat zijn de Loenermark en de Zilvense heide allebei mooi, ook in de winter.
Heel gevarieerde wandelroute en de routebeschrijving is super duidelijk. Al met al een aanrader. Dank!
LENGTE 10 km
TYPE rondje
REGIO Gelderland
BEGIN Eerbeek, bushalte Landal Coldenhove
EIND idem
HONDEN aangelijnd toegestaan
LANDSCHAP bos | heide | Veluwe
MAKER Menno Zeeman | Sietske de Vet
LAATSTE UPDATE 20210131
Coldenhove is een uitgestrekt landgoed waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 14e eeuw. Vroeger draaiden de papiermolens hier op volle toeren. Nu kun je er heerlijk wandelen door stille naald- en loofbossen die worden afgewisseld door golvende heidevelden: Loenermark en de Zilvense Heide. De herder vertoeft hier dagelijks met zijn kudde heideschapen én koeien.
In het bos wemelt het van de wilde zwijnen. Toch moet je voor een ontmoeting met een zwijn geluk hebben. De route doorkruist zijn leefgebied, dus de sporen van dit oerbeest – zoals omgewroete aarde – zijn in elk geval te zien.
Deze korte wandeling is geschikt voor jong en oud. Neem de tijd om de schaapskudde te bekijken, bosbessen te plukken en om naar zwijnen te speuren!
Horeca
Landal Greenparks.
Update januari 2021
Route nagelopen, routebeschrijving op 2 punten bijgewerkt, foto’s toegevoegd en gps-track gemaakt.
Bijzonder: op het bospad bij punt 19 ijshaar gezien! IJshaar ontstaat onder specifieke omstandigheden: vochtig hout van bepaalde schimmels in combinatie met temperaturen net onder nul. Dit fenomeen werd pas in 2015 wetenschappelijk verklaard.
4 reacties
-
Prachtige afwisselende route
-
Stukje bij Landal park is wat minder maar de rest van de wandeling is super mooi en grotendeels zeer rustig.
-
Mooie en afwisselende wandeling. Goede beschrijving!
-
20/2/2021
Vandaag hebben we deze wandeling gemaakt. Het eerste en het laatste stukje bij het vakantiepark boeide ons iets minder, maar wat zijn de Loenermark en de Zilvense heide allebei mooi, ook in de winter.
Heel gevarieerde wandelroute en de routebeschrijving is super duidelijk. Al met al een aanrader. Dank!
Geef een reactie
Landgoed Coldenhove
De naam ‘Coldenhove’ is tegenwoordig vooral bekend van vakantiepark Landal GreenParks. Maar het uitgestrekte landgoed is veel ouder: al in 1300 lieten de heren van Gelre hier een jachtslot bouwen met de naam ‘Koldenhave’. Het slot lag op de plek waar nu een papierfabriek (Stork) staat.
In 1700 kochten Koning Willem III en zijn vrouw Mary Stuart kasteel Koldenhave voor een bedrag van 17.000 Nederlandse guldens. In deze periode was Willem ook koning van Engeland (Glorious Revolution). De aankoop van buitenplaatsen op de Veluwe paste in de strategie van Oranje-stadhouders om hun machtsbasis in Gelderland te versterken.
Helaas brandde het kasteel een jaar later tot de grond toe af. Het afgebrande jachtslot Coldenhove werd nooit herbouwd, mede omdat Willem III kort daarna overleed. Zo bleef dit deel van de Veluwe een open heidegebied in plaats van een statig landgoed.
Wild zwijn
De hekken en wildroosters rond het bungalowpark Coldenhove staan er niet voor niets. In de directe omgeving van het park houdt zich een grote groep wilde zwijnen op.
Wilde zwijnen kunnen uitzonderlijk goed ruiken; hun reukvermogen is 100 keer beter dan dat van mensen. Zelfs onder dikke sneeuw weten ze voedsel te vinden. Na eeuwen van bejaging is de populatie wilde zwijnen sinds de 20e eeuw weer toegenomen op de Veluwe. Ze profiteren van milde winters en het bijvoeren door jagers in bepaalde gebieden.
Tegen de avond is de kans op een ontmoeting het grootst. Overdag voelen de dieren zich meestal niet veilig genoeg om op pad te gaan. Maar tegen de schemering krijgen ze honger en gaan ze op zoek naar voedsel. Dat doen ze door in de grond te wroeten om zo knollen en wortels op te sporen. Ze eten ook noten, insectenlarven en aas. Leuk en nuttig in het bos, maar beheerders van vakantieparken zijn minder blij met al dat gewroet op hun terrein.
Nog een tip: als je een zwijn ziet, sta dan niet stil, maar loop gewoon door. Toegegeven, dat valt niet mee. Maar als je stilstaat en kijkt, dan zullen de zwijnen meteen op de vlucht slaan.
Bosbessen
Op de Loenermark en de Zilvense Heide groeien opvallend veel bosbessen. Vroeger trokken mensen uit de omliggende dorpen in de zomer het bos in om bosbessen te plukken, niet alleen voor eigen consumptie, maar ook om te verkopen op lokale markten.
De rode bosbes, ook wel vossebes genoemd, bloeit twee keer per jaar: tegen het eind van de lente en in de herfst. De rode bessen smaken nogal wrang, maar ze zijn wel goed geschikt voor het maken van compote. Bosbessen en vossebessen staan bekend om hun hoge gehalte aan antioxidanten en vitamine C. Ze werden vroeger ook medicinaal gebruikt.
Schaapskudde
Iedere dag graast er een kudde schapen op de heidevelden van de Loenermark en de Zilvense Heide. De schapen zijn belangrijk voor het behoud van de heide. Zonder begrazing zou de heide langzaam dichtgroeien met berken, dennen en grassen. Zo zorgen de schapen ervoor dat jonge boompjes geen kans krijgen.
De kudde bestaat uit Veluwse heideschapen. Dat is een groot en hoogbenig schaap met vrij grote oren en een lange staart. De rammen hebben vaak kleine, knopvormige horens, terwijl de ooien ongehoornd zijn.
Schaapskuddes hadden vroeger ook een economische functie: de mest (vermengd met heideplaggen) werd gebruikt op akkers in de omgeving, vooral voor de arme zandgronden van de Veluwe.
Sinds 2008 wordt de heide ook begraasd door een tiental heidekoeien. Dit ras lijkt sprekend op de zwart-witte Hollandse koe, maar is wat kleiner en goed bestand tegen regen en koude. De koeien houden de heide in stand en zijn daarom geliefd bij natuurbeheerders. Iedere avond keert de herder met zijn schapen, koeien en honden terug naar de schaapskooi bij Loenen. De kudde is eigendom van de Stichting Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen.
Papiermolens en fabrieken
De Veluwe was ooit hét centrum van de Nederlandse papierproductie. Door de combinatie van snelstromende beken, schoon water en uitgestrekte bossen (voor lompen en hout als grondstof) groeide de regio uit tot een belangrijk centrum voor papierproductie. Rond 1700 stonden er langs de Veluwse beken wel honderden papiermolens. Ook bij Eerbeek stonden er een paar. Papier uit Eerbeek werd onder andere gebruikt voor belangrijke drukwerken, zoals bijbels en kaarten.
Bij het maken van papier was veel water en waterkracht nodig. Het waterrad werd later vervangen door stoommachines en dieselgeneratoren, maar de papierfabrieken bleven altijd bestaan. Zo staat vlak bij Landal GreenParks nog steeds een papierfabriek van Stork. De bovenloop van de Coldenhovense Beek ligt zo diep omdat deze door mensenhanden is gegraven. Door de beek dieper te maken, kon er meer water doorheen stromen. Dat betekende dat de papiermolens harder konden draaien en dus meer papier konden produceren.
Van de oorspronkelijke tientallen papiermolens rond Eerbeek is tegenwoordig vrijwel niets meer over, op enkele fundamenten en straatnamen na. Wel zijn er in Eerbeek enkele monumenten en informatiepanelen die herinneren aan dit industriële verleden.
Geef een reactie