Wandelen langs wijngaarden in Limburg
- Wandelen op de Marker Wadden - 2 november 2025
- Luxemburg: wandelroutes en wandelgebieden - 24 januari 2020
- Wandelen in Italië: een introductie - 25 oktober 2019
“De natuur is mooi, maar je moet er wel wat bij te drinken hebben.”
Of Willem Kloos dat nou écht zei of dat het J.C. Bloem of P.C. Boutens was, laat ik in het midden. Feit is: wij Hollanders weten allang dat wandelen en genieten van het goede leven prima samengaan. En waar kan dat beter dan in Limburg, waar glooiende heuvels, pittoreske dorpjes en tientallen wijngaarden samen een soort mini-Frankrijk vormen?
In deze blogpost
Nederlandse wijn: van Romeinen tot revival
Je verwacht het misschien niet, maar ons kleine kikkerland telt inmiddels zo’n 200 wijngaarden, waarvan een kwart in Limburg. En die wijnen worden steeds beter. Sinds 2017 hebben ze zelfs een officiële beschermde status: BOB (ja, bedenk zelf maar een leuke kwinkslag).
De wijnbouw is bepaald niet iets van vandaag of gisteren. De Romeinen dronken al graag wijn en wisten hun druivenpassie virtuoos te combineren met het opbouwen van een megalomaan imperium. En het is waarschijnlijk dat ze die druiven die ook in Nederland verbouwden. Vruchtbare lössgrond, glooiende heuvels: de druif voelt zich er thuis.
Alleen… in de Middeleeuwen begon bier aan een opmars die niet meer te stoppen leek. Dankzij hop bleef bier langer houdbaar, en dus verloor de wijn langzaam terrein. De wijnbouw hield nog een paar eeuwen kranig stand, maar legde begin 20e eeuw toch het loodje.
De grote revival kwam in de jaren 70 van de vorige eeuw. Twee ontwikkelingen kwamen samen. Allereerst de energiecrisis, waardoor druiventeelt in Westland-kassen steeds duurder werd.
Wat nu? Druiven importeren uit het buitenland? Dankzij de in 1958 opgerichte EEG werd import inderdaad een aantrekkelijke optie. Dat ging goed, tot een nieuwe ontwikkeling: in Italië en Griekenland verschoof de focus van druiventeelt naar andere soorten teelt die daar lucratiever bleken.
Ondernemers in Limburg en Noord-Brabant besloten hun eigen wijngaarden te starten. Nou is een wijngaard runnen best hard werken en ook niet iets wat zich snel terugverdient. Maar het harde werken werd beloond: het aantal wijngaarden is in de laatste 40 jaar alleen maar blijven groeien, met name in Gelderland.
Dagwandelingen langs wijngaarden
Genoeg geschiedenis, tijd om de wandelschoenen aan te trekken. Twee fijne routes die je meteen langs de wijngaarden brengen:
- ANWB-wandelroute Krijtrotsen en wijn (11 km, 3 wijngaarden)
- Natuurmonumenten-wandelroute Sint-Pietersberg (11 km, 2 wijngaarden)
Allebei net onder Maastricht, dus goed bereikbaar én vol uitzichtpunten waar je je bijna in de Ardennen waant.
Wandelgids
Smaakt dat naar meer? Dan is er de gids Langs Limburgse wijngaarden van Kees Bos. Vijftien toegankelijke dagwandelingen (7–12 km) voeren je langs wijnranken, proeflokalen en terrassen. Bonus: kleurenfoto’s, praktische adressen en tips om te overnachten. Wel slim om je wijnproeverij vooraf te reserveren. De wijnboeren zijn niet altijd open, en je wilt natuurlijk niet dorstig voor een gesloten deur staan.
- wandelgids bestellen: bol.com
Wijnroutekaart
Ben je meer van het improviseren? Met de Route des Vins-kaart in de hand kun je je eigen wijnwandelroute bedenken. Bijna 50 wijngaarden in Nederlands en Belgisch Limburg staan erop, inclusief openingstijden en proefmogelijkheden. En natuurlijk de terrassen waar je neerploft voor een koel glas wit of rosé.
- bestellen: www.visitzuidlimburg.nl/…/routes-des-vins/
Wandelen vanuit een wijngaard
Extra leuk: sommige wijnboeren organiseren complete arrangementen. Zo kun je bij Wijngoed Fromberg in Voerendaal kiezen voor Op pad met d’r knapzak. Je krijgt een rugzak mee met wijn, luxe broodjes en fruit, en wandelt zo door het prachtige Limburgse heuvelland. Picknicken met uitzicht op de wijnranken – dat is toch vakantie in eigen land.
- meer weten: www.fromberg.nl
Dezelfde wijnbouwer kreeg in 2016 bezoek van historicus Maarten van Rossem. En dat bezoek verliep in zijn kenmerkende stijl. Kun je thuis alvast in de stemming komen.
Wijnwandelen in andere provincies
Natuurlijk is Limburg niet de enige provincie met wandelaarsvriendelijke wijngaarden. Heb je zelf een goede tip? Deel die hieronder.
